Γιατί η ερωτική ποίηση είναι και η πιο δύσκολη;
Ο έρωτας, αν και είναι η πιο συχνή θεματική ενότητα στην ποίηση και την λογοτεχνία γενικότερα, είναι επίσης και το πιο δύσκαμπτο συγγραφικό υλικό. Η δυσκολία του εντοπίζεται στην ίδια του την φύση. Πρόκειται για το πιο αναρχικό συναίσθημα. Εκδηλώνεται με ένταση και εκρηκτικότητα. Αυτή η δυναμική του, προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ιδιάζουσας συγγραφικής δεινότητας, ώστε να αποτυπωθεί σωστά στο χαρτί.
“Δος μου τα χέρια σου να κρατήσω τη ζωή μου.
Σ’εύρισκα, αγαπημένη,
στο χαμόγελο όλων των αυριανών ανθρώπων.
Γιατί πριν μπεις ακόμα στη ζωή μου
είχες πολύ ζήσει μέσα στα όνειρά μου αγαπημένη μου.”Τάσος Λειβαδίτης, Αγαπημένη μου
Μια τέτοια απόπειρα, θα μπορούσε να παρομοιαστεί με την τιθάσευση ενός άγριου αλόγου. Ο δαμαστής, πρέπει να έχει επίγνωση των βίαιων και ξαφνικών αντιδράσεων του ζώου. Πρέπει να το πλησιάσει με προσοχή και υπομονή. Ήρεμα, μα αποφασιστικά. Εάν βιαστεί, κινδυνεύει να τραυματιστεί. Εάν διστάσει, θα χάσει τη μάχη.
…
“Εγώ… Δεν είμαι…
Παρά ένας κουρασμένος στρατολάτης.
Ένας αποσταμένος περπατητής…
Που ακούμπησε στη ρίζα μιας ελιάς
για ν΄ακούσει το τραγούδι των γρύλων.
Και αν θέλεις…
Έλα να τ’ ακούσουμε μαζί.”Μενέλαος Λουντέμης, Ερωτικό κάλεσμα
Έτσι και στον έρωτα. Απαιτείται η ισορροπημένη προσέγγιση μιας χαοτικής κατάστασης. Εκείνο το λεπτό όριο ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική. Αυτή είναι και η πεμπτουσία του ερωτικού λόγου. Εάν μπορεί κανείς να ακροβατήσει επιτυχώς πάνω από τον έρωτα, τότε μπορεί να γράψει, να συνθέσει, ή να δημιουργήσει το οτιδήποτε.
«Πού να είσαι τώρα; Εδώ έξι, στην Αθήνα επτά. Πού να είσαι; Πάντα το ίδιο ερώτημα, μόνο η επιθυμία είναι λιγότερη ή περισσότερη. Κάποτε τη μισώ. Δε μ’αφήνει να σ’αγαπώ όπως θέλω, δε μ’αφήνει να ξέρω καν πώς σ’αγαπώ. Κοντά και μακριά είναι βάσανο οι αισθήσεις. Πώς να είναι άνθρωπος κανείς;»
Γιώργος Σεφέρης
Στην ερωτική ποίηση, συνδυάζεται η αντίθεση και η εναλλαγή, προκειμένου να επιτευχθεί ο άρτιος συνδυασμός ποικίλων εννοιών: πάθος, απόγνωση, ευτυχία, θλίψη, ενθουσιασμός, μελαγχολία, πόνος, ολοκλήρωση, μοναχικότητα.
” Θα πενθώ πάντα –μ’ ακούς;-για σένα,
μόνος, στον Παράδεισο”…
“Σ’ αγαπάω μ’ ακούς;
Κλαίω, πως αλλιώς, αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι
κλαίω για τα χρόνια που έρχονται χωρίς εμάς
και τραγουδάω για τα αλλά που πέρασαν, εάν είναι αλήθεια.
Για τα «πίστεψέ με» και τα «μη.»
Μια στον αέρα μια στη μουσική,
εάν αυτά είναι αλήθεια τραγουδάω
κλαίω για το σώμα πού άγγιξα και είδα τον κόσμο.
Έτσι μιλώ για σένα και για μένα…”Οδυσσέας Ελύτης, Μονόγραμμα
Μόνο οι καλύτεροι τεχνίτες του λόγου, όταν καταπιάνονται με τον έρωτα, το αποτέλεσμα είναι εκλεκτό. Στις άλλες περιπτώσεις, είτε το μυαλό είναι αδύναμο, είτε το συναίσθημα λειψό. Οι αυταπάτες μεγαλείου όμως, που χαρακτηρίζουν έναν μεγάλο αριθμό ποιητών, ανεξαρτήτου ηλικίας, έχουν ως αποτέλεσμα την δημοσίευση πρόχειρων και επιφανειακών γραπτών. Ο έρωτας λοιπόν, ίσως θα ήταν σοφό να αποφευχθεί, όσο εύκολο κι αν φαντάζει, όση έμπνευση κι αν μας γεμίζει η φλόγα του.
“Και εσύ έρωτα
εκατόφυλλο πορφυρό μου ρόδο
που γεννήθηκες μέσα από τις φλόγες…”Γιάννης Ρίτσος, Ωδή στον έρωτα
Η ρεαλιστική εκτίμηση των ικανοτήτων μας, είναι εξάλλου και η καλύτερη προστασία από έναν δημόσιο εξευτελισμό.
Υ.Γ. Για τους αναγνώστες του κειμένου που αισθάνονται άβολα και ίσως να θίχτηκαν από τα παραπάνω, ας συγκρατήσουν ότι ο πρώτος αποδέκτης αυτών των στοχασμών και των παρατηρήσεων, είναι ο ίδιος ο γράφων.
Κριστιάν Νίρκα
Ακολουθήστε μας στο facebook