Ο πιο χαρακτηριστικός Έλληνας οριενταλιστής ζωγράφος γεννήθηκε σαν σήμερα

Η πιο σαγηνευτική Ανατολή που ζωγραφίστηκε ποτέ είναι δημιούργημα του κορυφαίου Θεόδωρου Ράλλη

Ο σπουδαίος Έλληνας οριενταλιστής ζωγράφος, με σπουδαίο έργο εμπνευσμένο από την Ελλάδα και τη Μέση Ανατολή, αντανακλά τη σχέση των δύο κόσμων μέσα από το πρίσμα της γαλλικής σχολής του 19ου αιώνα. στα εργαστήρια του Παρισιού. Ο Θεόδωρος Ράλλης, ο ζωγράφος της “γαλλικής ακαδημαϊκής σχολής” είχε το παρατσούκλι “Δον Ζουάν. Αυτό ενισχύει την εικόνα ενός ανθρώπου που αν και είχε μια αβρή κι εύθραυστη όψη, διέθετε σημαντικά ψυχικά αποθέματα, απίστευτη θέληση και επιμονή, ώστε να γίνει αυτό που πάντα επιθυμούσε: ζωγράφος.

Ο Ράλλης ήταν οριενταλιστής ζωγράφος. Τί σημαίνει όμως αυτό;

Ο όρος οριενταλιμός (oriental= ανατολικός) αφορούσε την επίδραση του πολιτισμού της Ανατολής (περισσότερο της Τουρκίας, του Ιράκ, του Ιράν, της Αραβικής χερσονήσου, της Αιγύπτου και της βόρειας Αφρικής) στη δυτική τέχνη και λογοτεχνία. Η συγκεκριμένη τάση εκφράστηκε κυρίως στα έργα του 19ου αι. μεωραιοποιημένη απεικόνιση προσώπων και τοπίων της Ανατολής. Τα πιο γνωστά

δείγματα της τέχνης αυτής είναι πίνακες διαφόρων ζωγράφων, όπως του Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ (Η μεγάλη οδαλίσκη Τουρκικό Λουτρό), του Εζέν Ντελακρουά (Η οδαλίσκη, Γυναίκες από το Αλγέρι κ.α.

Ο Θεόδωρος Ράλλης ήταν αρκετά επηρεασμένος από τον Ζερόμ, ο οποίος ασχολήθηκε ιδιαίτερα με θέματα της Ανατολής. Ήταν λογικό στα μάτια των Ευρωπαίων να φαντάζει εξωτική.Ωστόσο, οι πίνακές του αποδίδουν σκηνές της Ανατολής της δικής του εποχής και όχι μιας άλλης μακρινής. Αυτό που είναι σημαντικό είναι ότι χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερο ρεαλισμό και αυθεντικότητα.

Το πρώτο γνωστό και ενυπόγραφο έργο του είναι: Ο Αιγύπτιος στρατιώτης, του 1878.Εδώ φαίνεται η μεγάλη επιρροή από το δάσκαλο του, Ζερόμ, καθώς και απόλυτη κατοχή των τύπων της ακαδημαϊκής ζωγραφικής.

Οι θρησκευτικές σκηνές του ορθόδοξου ελληνισμού στις οποίες τα πρόσωπα παρουσιάζονται με μοναδική ευλάβεια και αθωότητα, αποτέλεσαν αγαπημένο του θέμα.

Κάποια από αυτά τα έργα δείχνουν την κάπως ρομαντική κι εθνικιστική αφέλεια των ακαδημαϊκών ζωγράφων του 19ου αιώνα. Το πιο αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτής της αφελούς τάσης είναι Η λεία. Πρόκειται για έναν πίνακα που παρουσιάζει το εσωτερικό μιας ρημαγμένης εκκλησίας και μιας πανέμορφης Ελληνίδα δεμένη ημίγυμνη επάνω σε έναν κίονα του ναού. Ο θεατής υποθέτει προς πρόκειται για έργο αλλόθρησκων βαρβάρων επιδρομέων, που δεν ξέρουν να εκτιμούν το καλό και το ωραίο.

 

“Θεόδωρος Ράλλης. Με το βλέμμα στην Ανατολή” ήταν ο τίτλος της έκθεσης του Mουσείου Μπενάκη, που έγινε το 2014 για να τιμήσει τον πιο χαρακτηριστικό Έλληνα εκπρόσωπου του οριενταλισμού, ο οποίος συνέβαλε στη δημιουργία της νεότερης καλλιτεχνικής παράδοσης στην Ελλάδα.

Είναι τρεις οι ενότητες στις οποίες αναπτύσσεται η έκθεση: την εισαγωγική, με αρχειακό υλικό, και άλλες δύο, την “Πίστη στην Ανατολή” και το “Χαρέμι με το λουτρό”.

Σκοπός της είναινα εξερευνήσει το “βλέμμα”της Δύσης προς την “άλλη” Ανατολή.

Τα έργα του κορυφαίου ζωγράφου δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ξεχωρίζουν, κεντρίζουν το ενδιαφέρον των θεατών να ανακαλύψουν όσα περισσότερα μπορούν γύρω από την πηγή έμπνευσής του. Κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πρόκειται για την-ίσως-πιο σαγηνευτική Ανατολή που έχει δημιουργηθεί από έναν καλλιτέχνη που η τέχνη του ήταν η ζωή του…

Γυναίκα με πέπλο, ελαιογραφία σε δέρμα, 22 εκ., Συλλογή Alpha Bank, Αθήνα

Αυτοπροσωπογραφία, ελαιογραφία σε ξύλο, 46 χ 38 εκ., Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα, κληροδότημα Θ. Ράλλη

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Από τη Μανταλένα Μαρία Διαμαντή

Πηγή: κλικ