Με ποιό τρόπο παίρνουν εκδίκηση οι άνθρωποι;

Με ποιό τρόπο παίρνουν εκδίκηση οι άνθρωποι απέναντι σε κάποιον που τους έβλαψε, ή γενικά, πώς υπερασπίζονται τον εαυτό τους;

Το μόνο που θα μπορούσαμε να πούμε με σιγουριά είναι πως ο άνθρωπος που θέλει να πάρει εκδίκηση, νιώθει όλη του την ύπαρξη να διακατέχεται από αυτήν την επιθυμία, χωρίς κανένα άλλο συναίσθημα να επιβιώνει μέσα του για το διάστημα αυτό.

Ένας τέτοιου είδους άνθρωπος, βαδίζει ίσια στο σκοπό του, σαν τον αγριεμένο ταύρο που επιτίθεται με το κεφάλι κατεβασμένο και χωρίς να βλέπει τίποτα μπροστά του, – έτσι μόνο ένας πέτρινος τοίχος μπορεί να τον σταματήσει. Με την ευκαιρία θα πρέπει να πω ότι οι τέτοιου είδους άνθρωποι – δηλαδή οι υποτιθέμενοι ανεξάρτητοι, άνθρωποι της δράσης, – δεν έχουν καθόλου κόκαλα που να τους π ο ν έ σ ο υ ν πέφτοντας πάνω στον τοίχο. Γι’αυτό κι ο τοίχος δεν αποτελεί γι’αυτούς μια δικαιολογία για να υποχωρήσουν, – όπως συμβαίνει μ’εμάς τους ανθρώπους της σκέψης, και που, κατά συνέπεια, είμαστε είμαστε άνθρωποι που δεν κάνουν τίποτα.

Ο τοίχος λοιπόν δεν αποτελεί πρόσχημα για να παρεκκλίνουν απ’την πορεία τους, – ένα πρόσχημα που κανένας μας δεν το πιστεύει, μα που όλοι μας είμαστε ευχαρηστημένοι που βρέθηκε στο δρόμο μας. Έτσι, το μόνο που κάνουν είναι να σταματήσουν μπροστά του.

Γι’αυτούς ο τοίχος είναι ένα κατευναστικό, κάτι το ηθικά αποφασιστικό, το τελειωτικό, κάτι όλο μυστικισμό…

Απόσπασμα από “το υπόγειο” του Φ. Ντοστογέφσκι, εκδόσεις Γιάννης Οοκονόμου, σελ. 20.