Η “βάρκα του κυρ-Αντρέα”, η Αίγινα, ο Βάρναλης και η Ζηνοβία
Στην Αίγινα εκείνη την εποχή (δεκαετία ’30 ) ερχόταν ο Κ.Βάρναλης ,γνωστός κομμουνιστής λογοτέχνης και λάτρης των γυναικών . Στο ταβερνάκι του “Παναγάκη” έγραψε ένα ποίημα , που μελοποιήθηκε αργότερα και αναφερόταν στη βάρκα του κυρ-Αντρέα , με το Αντιγονάκι , τη Ζωή και τη Ζηνοβία. Επρόκειτο για την Αντιγόνη Μπακούρη και η Ζηνοβία Μπήτρου -Σιδέρη . Ήταν η γνωστή παρέα της εποχής ,που τα απογεύματα συνήθιζαν να πηγαίνουν βαρκάδα επί πληρωμή .
Η βάρκα του κυρ-Αντρέα . Από το προσωπικό αρχείο της Άννας Χάνου .
Στίχοι: Κώστας Βάρναλης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Είχε την τέντα ξομπλιαστή
η βάρκα του καμπούρη Αντρέα.
ονείρατα έβλεπεν ωραία.
Η Κατερίνα κι η Ζωή,
τ’ Αντιγονάκι κι η Ζηνοβία.
Χτυπάς, φτωχή καρδιά, με βία.
για να τις πάει στ’ ανοιχτά
όλες μαζί, τρελή παρέα.
η καθεμιά γυμνή Γοργόνα
κι όλο γινόταν πιο μικρό
τ’ Αντρέα το μάτι, ίσα βελόνα…]Μα ’ρθε ο χειμώνας ο κακός
και σκόρπισε η τρελή παρέα
και σένα βήχας μυστικός
σ’ έστρωσε χάμου, Μπάρμπ’ Αντρέα.[Κι αν φτύνεις αίμα στο γιαλό
περνά μπροστά σου η Ζηνοβία
(ένα τραγούδι σιγαλό
στον καφενέ παιζ’ η ρομβία).– Πώς τα περνάς, σ’ αναρωτά,
τα τόσα βάσανα της ζήσης;
Πάρε τα λίγα αυτά λεφτά
να γιάνεις και να ξαναζήσεις.
Κι η βάρκα, μάνα γελαστή,
σ’ αργοκουνάει μ’ αγάπη πάντα
και συ γερτός στην κουπαστή,
ησύχασες, Αντρέα, για πάντα.]
Η Ζηνοβία Μπήτρου -Σιδέρη : μια μποέμ Αιγινίτισσα
Η Ζηνοβία (κόρη πλούσιου ξυλέμπορου) γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα στα πλούτη! Οι τουαλέτες της και τα πανάκριβα ταγιέρ της μεταφέρονταν στο νησί από τους ίδιους τους υπαλλήλους του διάσημου τότε αθηναϊκού οίκου μόδας, του Τσούχλου. Πολύ συχνά ντυνόταν με παντελόνια, τότε, στη δεκαετία του 30-40, με ναυτικό πηλήκιο, ανδρικό σκαρπίνι και σοσόνια!
Της εκπληρωνόταν κάθε τρελή επιθυμία από τους γονείς, που την λάτρευαν. Της επιτρεπόταν κάθε καπρίτσιο, ακόμα και από τον πατέρα της, του οποίου όλοι έτρεμαν την αυστηρότητα.
Η Ζηνοβία υπήρξε, αν όχι η πρώτη, οπωσδήποτε από τις πρώτες πρώτες Ελληνίδες που απέκτησαν και οδήγησαν δικό τους αυτοκίνητο. Ήταν η πρώτη που έσπασε τον αυστηρό νόμο των χωριστών θαλάσσιων λουτρών ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, κάνοντας βουτιές στο λιμάνι της Αίγινας. Και την εποχή που ο ποιητής Κώστας Βάρναλης περνούσε τα καλοκαίρια του στο νησί, ήταν η μόνιμη συνοδός του.
Ήταν τότε που οι γονείς της κατάλαβαν πως είχαν χάσει κάθε έλεγχο πάνω στην κόρη τους και το καμάρι τους γι’ αυτήν αντικαταστάθηκε από αγωνία για το μέλλον της.
«Κι αυτός ο ποιητής», έλεγε η μητέρα της, «δεν έχει πιο σοβαρούς ανθρώπους να κάνει παρέα; Πάλι ξενύχτησε χθες η Ζηνοβία με την παρέα του. Είχαν ανοιχτεί με την βάρκα, τους έπιασε πουνέντες και γύρισε μούσκεμα σπίτι».
Ο κόσμος του ’30
Αυτή ήταν η απογευματινή διασκέδαση των νέων . Η αστική νεολαία μάθαινε μετά μανίας μαντολίνο ,όργανο διαδεδομένο εκείνη την εποχή . Τότε ήταν που έκανε και την εμφάνισή του σε μερικά μαγαζιά ο φωνόγραφος με το χωνί και τα μικρά βαλιτσάκια που έπαιζαν του μεγάλους δίσκους 33 στροφών . Πολύ συχνά τα ζεστά καλοκαιρινά βράδια βγάζαμε τα στρώματα και κοιμόμασταν έξω στην επάνω βεράντα .Τότε ακούγαμε από ιμακριά στη σιγαλιά της νύχτας τα τραγούδια της εποχής , όπως τη Ρεζεντά με υπέροχους στίχους .
Πού και πού οι λαικοί άνθρωποι κουρασμένοι απ’τον κάματο της δουλειάς και μισομεθυσμένοι , για να πάνε κάτω τα φαρμάκια , τραγουδούσαν ρεμπέτικα , όπως το “για το Χατζικυριάκειο και για τον Άγιο Νείλο” . Τότε ξεκινούσε η εποχή του λαικού τραγουδιού .
Πηγές :
-Κώστας Χάνος : “Η Οδύσσεια της ζωής μου στον 20ο αιώνα” .Επιμ.έκδ. Γιώργος Μπήτρος , Γιώργος Ιερωνυμάκης. Αίγινα 2010. Σχετικά με το βιβλίο : Aegina first
Επιμέλεια : Χριστίνα Γιαβάσογλου
