Ο “Αύγουστος” του Νίκου Παπάζογλου

Τι κι αν ο Αύγουστος μας έχει αφήσει εδώ και μία εβδομάδα , πάντα κάτι μένει απ’τα καλοκαίρια στη μνήμη , περισσότερο σαν αίσθηση ή φευγαλέα μυρωδιά . Έτσι και ο Αύγουστος του 1978 ,άφησε στον Νίκο Παπάζογλου έναν ανεκπλήρωτο έρωτα και σε όλους εμάς ένα τραγούδι- διαμάντι , που κάποια στιγμή έχει υγράνει τα μάτια των απανταχού ερωτευμένων (και μη) . Ο λόγος για τον ομώνυμο “Αύγουστο” που συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ “Χαράτσι” του 1984 και έγινε η αφορμή να εμφανιστεί ο Παπάζογλου στο Zoom το 1987 ,στο πλευρό του Μάνου Χατζηδάκη .

Η ιστορία ξεκινά και τελειώνει θα λέγαμε άδοξα.

Ο σεισμός :

Ο Ιούνιος του 1978 επιφυλάσσει μερικές άσχημες αναμνήσεις για τους Θεσσαλονικιούς , μιας και σημειώνεται δυνατός σεισμός  , που επιφέρει σοβαρές ζημιές στα κτίρια του κέντρου, 220 τραυματισμούς και ένα κόστος περίπου 1 δισεκατομμυρίου (σε ευρώ) για την αποκατάσταση . Οι σεισμολόγοι προειδοποιούν πως η μετασεισμική δραστηριότητα θα είναι εξίσου έντονη και προτρέπουν τους κατοίκους να απομακρυνθούν από την πόλη. Ο Νίκος Παπάζογλου τότε ζει στη Θεσσαλονίκη , με τη σύζυγό του Βαρβάρα και την νεογέννητη κόρη του Αδελαϊδα .Το σπίτι τους συναντά την ίδια μοίρα με πολλά άλλα , καταστρέφεται ολοσχερώς .  Αναστατωμένος με τις εξελίξεις ,στέλνει την οικογένειά του σε συγγενείς στην Αμερική , ενώ ο ίδιος μένει να “φυλάττει Θερμοπύλας” .

Η εκδρομή στο Πήλιο :

Το καλοκαίρι έχει μπει για τα καλά , έχει φτάσει Αύγουστος και ο Παπάζογλου είναι μόνος στην Θεσσαλονίκη . Δέχεται τότε πρόσκληση φιλοξενίας από τον Σαββόπουλο στο Πήλιο ,όπου ο τελευταίος παραθέριζε με μεγάλη παρέα . Πράγματι , βρίσκεται στο Πήλιο και γνωρίζει μια νεαρή γυναίκα που τον μαγνητίζει για τα καλά . Σύμφωνα με τα λεγόμενα του τραγουδοποιού επρόκειτο για καλλονή . Η κοπέλα με τα λυτά μαλλιά  , τα μάτια που κρύβουν μέσα τους μακρινά αστέρια , το βλέμμα που μοιάζει ουρανός  και τα φιλιά -διαμάντια . Την ερωτεύεται  , αλλά ο δρόμος είναι αδιάβατος . Ο Παπάζογλου φοβάται τόσο πως για χάρη της θα καταστρέψει την οικογενειακή του γαλήνη , που αναχωρεί ξανά για Θεσσαλονίκη , ακόμα και αν η κίνησή του φάνταζε τότε κάτι σαν αυτοεξορία .

“Σ’ αγαπάω μα δεν έχω μιλιά να στο πω
κι αυτό είναι ένας καημός αβάσταχτος
λιώνω στον πόνο γιατί νιώθω κι εγώ
ο δρόμος που τραβάμε είναι αδιάβατος”

“θα πάω κι ας μου βγει και σε κακό”

Επειδή όμως ο “νους μας είναι αληταριό” , σύμφωνα με άλλο άσμα  , στην Θεσσαλονίκη και την μοναξιά του ο τραγουδοποιός συνεχίζει να τη σκέφτεται και παράλληλα να σκαρφίζεται τους στίχους του γνωστού μας τραγουδιού . Ο ίδιος λέει πως δεν το έγραψε καν σε χαρτί αρχικά , παρά το είχε έτοιμο στο μυαλό του . Αργότερα θα πει πως οι στίχοι δεν είναι μονάχα απόρροια ενός ανεκπλήρωτου έρωτα  , μα και ενός εντελώς εκπληρωμένου · εκείνου με την νεογέννητη κόρη του .

“Σε ποιαν έκσταση απάνω σε χορό μαγικό
μπορεί ένα τέτοιο πλάσμα να γεννήθηκε”

Ο Παπάζογλου το έχει αφιερώσει λοιπόν εξ’ημισείας στις δύο αυτές καλλονές που έκαναν ,για λίγο ή πολύ, την ζωή του πιο περιπετειώδη .

Ο “Αύγουστος” και ο Χριστιανόπουλος :

Όταν ο τραγουδοποιός τελειοποίησε την μουσική για το τραγούδι , πήγε στο προσωπικό του στούντιο στη Θεσσαλονίκη για να το ηχογραφήσει . Από εκεί περνούσε ,κάνοντας τον περίπατό του , ένας άλλος σπουδαίος κάτοικος της συμπρωτεύουσας , ο Ντίνος Χριστιανόπουλος . “Δως μου τους στίχους να δω και γω ” λέει . Διστακτικός ο Παπάζογλου ,μιας και πρωτάρης τότε , τους δίνει. Ο Χριστιανόπουλος το βρίσκει ποίημα και προκαλεί τον Παπάζογλου να το τραγουδήσει . Όταν το ακούει τον προτρέπει να πετάξει τις εύκολες ομοιοκαταληξίες , όπως με τις λέξεις : «έκταση – έξαψη» , που υπήρχαν αρχικά .

Έτσι ο Παπάζογλου ξαναδουλεύει τους στίχους και το αφήνει στο συρτάρι άλλα 2 χρόνια ώσπου να πάρει την απόφαση να το δημοσιοποιήσει !

Στίχοι : 

Μα γιατί το τραγούδι να `ναι λυπητερό
με μιας θαρρείς κι απ’ την καρδιά μου ξέκοψε
κι αυτή τη στιγμή που πλημμυρίζω χαρά
ανέβηκε ως τα χείλη μου και με `πνιξε
φυλάξου για το τέλος θα μου πεις

Σ’ αγαπάω μα δεν έχω μιλιά να στο πω
κι αυτό είναι ένας καημός αβάσταχτος
λιώνω στον πόνο γιατί νιώθω κι εγώ
ο δρόμος που τραβάμε είναι αδιάβατος
κουράγιο θα περάσει θα μου πεις

Πώς μπορώ να ξεχάσω τα λυτά της μαλλιά
την άμμο που σαν καταρράχτης έλουζε
καθώς έσκυβε πάνω μου χιλιάδες φιλιά
διαμάντια που απλόχερα μου χάριζε
θα πάω κι ας μου βγει και σε κακό

Σε ποιαν έκσταση απάνω σε χορό μαγικό
μπορεί ένα τέτοιο πλάσμα να γεννήθηκε
από ποιο μακρινό αστέρι είναι το φως
που μες τα δυο της μάτια πήγε κρύφτηκε
κι εγώ ο τυχερός που το `χει δει

Μες το βλέμμα της ένας τόσο δα ουρανός
αστράφτει συννεφιάζει αναδιπλώνεται
μα σαν πέφτει η νύχτα πλημμυρίζει με φως
φεγγάρι αυγουστιάτικο υψώνεται
και φέγγει από μέσα η φυλακή.

Μπορεί ,λοιπόν ,  το “τραγούδι να είναι λυπητερό ” , αλλά πάντα η κρυστάλλωση των διαμαντιών γίνεται κάτω από μεγάλη πίεση και με επίδραση υψηλών θερμοκρασιών  · του Αυγούστου στην Ελλάδα ας πούμε .

Ο ίδιος όμως σίγουρα θα τα πει καλύτερα:

Σύνταξη : Χριστίνα Γιαβάσογλου

Πηγές : GGM , Μηχανή του Χρόνου .