Οι “Παρ’ολίγον αυτόχειρες” μας εξηγούν πώς έφτασαν στο “Εντός εαυτού”
Η θεατρική ομάδα “Παρ’ολίγον αυτόχειρες” υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Συραΐνας Κούτρα μας παρουσιάζει από 13 Οκτωβρίου το “Εντός εαυτού”, ένα ιδιαίτερο χοροθεατρικό σουρεαλιστικό δράμα που δεν πρέπει να χάσετε !
Μια γυναίκα θύμα ενδο-οικογενειακής βίας. Μια γυναικά θύμα ομαδικού βιασμού. Μια γυναίκα που τελικά σκοτώνεται. Στον προθάλαμο της μεταθανάτιας ζωής έρχεται αντιμέτωπη, με τον ίδιο της τον χαρακτήρα, τις τραυματικές της εμπειρίες, τα “θέλω” και τα “πρέπει” που την καθόριζαν μία ολόκληρη ζωή.
Επτά ταλαντούχοι ηθοποιοί δίνουν πραγματικά σάρκα και οστά για να υψωθεί στη σκηνή κάθε πτυχή ενός χαρακτήρα, ενώ η Συραΐνα Κούτρα φέρνει εμπνευσμένα στο θεατρικό σανίδι το -δυστυχώς επίκαιρο- ζήτημα της κακοποίησης των γυναικών.
Ο λόγος όμως στους ίδιους τους συντελεστές !
Συνέντευξη : Χριστίνα Γιαβάσογλου , Κριστιάν Νίρκα , Μαρίλια Φωτοπούλου
Συραϊνα Κούτρα
–Προσπαθείτε να κάνετε κάτι διαφορετικό, μια παράσταση με αντισυμβατικό χαρακτήρα, τόσο από σκηνοθετική όσο και από συγγραφική άποψη, πείτε μας λοιπόν περισσότερα για το είδος του θεάτρου που αποφασίσατε να ασχοληθείτε; Και πως είναι αποδεκτό συνήθως από το κοινό; Πιστεύετε ότι στο εξωτερικό τέτοιες παραστάσεις είναι πιο δημοφιλείς;
Πάντα ήμουν ένα αντιδραστικό πλάσμα στην ζωή μου με έντονα τα στοιχεία αναζήτησης της ανθρώπινης υπόστασης μέσα στην κοινωνία μας, οπότε είναι σχεδόν αυτονόητο για μένα να γράφω πάνω σε θέματα που κυρίως προβληματίζουν.Δεν μου αρκεί, απλά να ψυχαγωγώ τον θεατή, για να περάσει ευχάριστα σε μια παράσταση, θέλω να μπαίνει στην διαδικασία να σκεφτεί το νόημα και το μήνυμα μου, κάτω από την επιφάνεια των λέξεων.
Δεν ασχολούμαι με συγκεκριμένο είδος θεάτρου, έχω γράψει έργα σχεδόν για όλες τις κατηγορίες.Όλα με γοητεύουν και όλα με εκφράζουν.Αν αναφέρεστε στο συγκεκριμένο έργο μου το “Εντός Εαυτού”, αυτό αποτελεί μια δύσκολη “κατηγορία” από μόνο του, διότι είναι σουρεαλιστικό δράμα με έντονο το χοροθεατρικό στοιχείο δίνοντας στον θεατή, στοιχεία του έργου μέσα από την μουσική, την κίνηση και την εικόνα των ηθοποιών πέρα από τον λόγο. Οπότε, αυτόματα, μιλάμε για κάτι εξειδικευμένο άρα απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό, χωρίς να αποκλείει άλλες κατηγορίες θεατών, αρκεί να αντέξουν την ωμότητα.Πάντα εκπλήσσομαι με την θετική απήχηση του συγκεκριμένου έργου μου, στο κοινό, παρόλα αυτά τολμώ να πω ότι στο εξωτερικό ίσως να το αντιμετώπιζαν με τελείως διαφορετική οπτική γωνία.
–Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έξαρση στον αριθμό των θεατρικών ομάδων. Ποια πιστεύετε ότι είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά αυτού του φαινομένου; Και τι θεωρείτε ότι πρέπει να έχει μια τέτοια ομάδα ή ένας θίασος ώστε να ξεχωρίσει ;
Για μένα πολύ καλώς υπάρχουν αυτές οι θεατρικές ομάδες και μακάρι η κάθε γωνιά της χώρας μας να έχει από μια! Μια τέτοια ομάδα για να ξεχωρίσει πρέπει να έχει: ταλέντο, πειθαρχία, συνεργασία, όρεξη για δουλειά και ανιδιοτελή αγάπη για το θέατρο.
– Στο τέλος της παράστασης ,πώς θα θέλατε να έχει λειτουργήσει αυτή στον θεατή; (ψυχοθεραπευτικά , ενημερωτικά, λυτρωτικά ενδεχομένως λόγω παρόμοιας εμπειρίας;)
Θα ήθελα να λειτουργήσει με ένα συνδυασμό όλων όσων αναφέρατε, συν με ένα συναίσθημα αισιοδοξίας θα τολμούσα να πω…Το παν είναι, ό,τι και να σου τύχει στην ζωή σου να βρεις δύναμη από τον εαυτό σου, να σηκωθείς ξανά και να επαναπροσδιοριστείς εκ νέου.
– Η ηρωίδα του έργου έχει υποστεί κακοποίηση όλων των μορφών , βιώνοντας πολλαπλούς “θανάτους”, πολύ πριν επέλθει ο πραγματικός θάνατος. Θεωρείτε ότι ο ανοιχτός διάλογος για την κακοποίηση των γυναικών είναι ακόμα θέμα-ταμπού στην ελληνική πραγματικότητα;
Εγώ προσωπικά έχω πέσει η ίδια θύμα κακοποίησης, οπότε καταλαβαίνετε ότι το δικό μου βίωμα υπάρχει μέσα στο έργο μου, παντρεμένο με άλλα διαφορετικά πραγματικά γεγονότα, βιώματα άλλων γυναικών, που έπεσαν στην αντίληψή μου και με στιγμάτισαν. Οπότε βάση προσωπικού μου βιώματος σε συνδυασμό με μια έρευνα που έχω κάνει, σας λέω προς μεγάλη μου λύπη, ότι η χώρα μας στα πολλαπλά θέματα κακοποίησης λειτουργεί με μεγάλες δυσκολίες και μηδαμινές παροχές βοήθειας προς τα θύματα. Γίνονται κάποιες προσπάθειες τώρα, στα παλαιότερα χρόνια ούτε καν. Το βασικότερο ταμπού προέρχεται από την ίδια την κοινωνία μας, αυτές οι γυναίκες, αντιμετωπίζονται σαν άρρωστες παρά σαν θύματα, οπότε αυτόματα το θύμα σιωπά, αρνούμενο να το παραδεχτεί η να το μοιραστεί. Εγώ ανήκω στις θαρραλέες.
–Τελικά προτιμάτε το “εντός” ή “εκτός” εαυτού σαν στάση στη ζωή σας;
Το εκτός φυσικά... Είναι λυτρωτικό για μένα να μιλάω είτε μέσα από τα έργα μου είτε σε ένα φίλο η φίλη μου πίνοντας καφέ.
–Τι επιφυλάσσει το μέλλον για τους “Παρ’ολίγον αυτόχειρες”;
Είναι όλοι τους καταρχήν καλά παιδιά, φιλότιμα με πολύ αγάπη και όρεξη για δουλειά.Αγκάλιασαν χωρίς δισταγμό, όλα μου τα έργα με ιδιαίτερη αγάπη από την πρώτη στιγμή. Είναι η πνευματική μου οικογένεια, τους αγαπώ όλους σαν να έχουμε συγγένεια πρώτου βαθμού. Είμαι ευγνώμων που μετά από πολλά χρόνια επιμονής, υπομονής και διαρκούς αναζήτησης,αυτή τη φορά, έχω μια εξαιρετική ομάδα, αποτελούμενη από διαφορετικές κατηγορίες ηλικιών ( 16+) οπότε, μόνο αισιόδοξα μπορώ να ονειρευτώ το θεατρικό μέλλον για αυτήν την όμορφα δεμένη ομάδα, με πολλά ακόμα έργα στο μέλλον.
Μαρία – Λαμπρινή Ζαφείρη
– Ποια χαρακτηριστικά της ηρωίδας σου σαν χαρακτήρα θαυμάζεις;
Στην ηρωίδα, την οποία υποδύομαι, θαυμάζω κυρίως το γεγονός ότι κατάφερε, παρ’ όσα έχει περάσει, ν’ αντέξει και να προσπαθεί να προχωρήσει την ζωή της επιλέγοντας να “θάψει” μέσα σ’ένα ξεχασμένο συρτάρι του μυαλού της όλες τις βαθιές πληγές της και να φερθεί σαν φυσιολογικός άνθρωπος. Έχει τεράστια δύναμη που ούτε η ίδια γνωρίζει καλά κι ας αυτομαστιγώνεται πολλές φορές.
–Πως κατάφερες να μπεις σε μία τόσο «ταραγμένη» ψυχοσύνθεση;
Έχοντας περάσει και η ίδια πολλές άσχημες καταστάσεις στην ζωή μου, δεν ήταν τόσο δύσκολο να “μπω” στην ψυχοσύνθεση και στο σκεπτικό της ηρωίδας μου. Αλλά γνωρίζοντας επίσης αρκετές κακοποιημένες γυναίκες, παρατηρώντας και συγκρίνοντας συμπεριφορές, μου έγινε ακόμη πιo εύκολο. Εξάλλου ο ηθοποιός, για να αξίζει να ονομαστεί ηθοποιός, θα πρέπει να μπορεί να κάνει με την ίδια ευκολία ένα χαρούμενο τρίχρονο, έναν σοβαρό επαγγελματία και έναν τρελό, να περνάει μηνύματα μέσα από κάθε ρόλο που καλείται να βγάλει πρoς τα έξω και να δείχνει ήθος κι επαγγελματισμό.
Όσο για την ηρωίδα μου, την αγκάλιασα, αλλά με αγκάλιασε κι εκείνη! Είδα τον πόνο της, τον βιώνω επί σκηνής κι ένα κομμάτι μου φαίνεται μέσα από ‘κείνη. Ουσιαστικά την ενσωμάτωσα στον δικό μου χαρακτήρα.

Φωτογραφία από τις πρόβες / Πηγή : Facebook – Παρ’ολίγον αυτόχειρες.
Γιάννης Κοζής, Δημήτρης Έξαρχος, Μιχάλης Σταυράτης, Ιονέλλα Περτσενίδου: “Οι οντότητες”
–Υποδύεστε τις οντότητες που δίνουν σάρκα και οστά στα σκοτεινότερα κομμάτια της ψυχοσύνθεσης της ηρωίδας, αλλά και στα πιο επώδυνα κομμάτια της ζωής της. Πως διαχειριστήκατε την ένταση των συγκεκριμένων ρόλων στη διάρκεια των προβών;
Δ. Έξαρχος: Η διαδικασία του να μπεις σε έναν τέτοιο ρόλο και να γίνεις ένα με αυτόν σε τρομάζει καθώς σου θυμίζει την σκοτεινή πλευρά του εαυτού σου και σίγουρα είναι και αυτή που δεν θα ήθελες να δείξεις παραέξω. Από την άλλη είναι πολύ ενδιαφέρον να εξερευνείς περισσότερο την σκοτεινή σου πλευρά, καθώς ανακαλύπτεις πράγματα τα οποία είναι τροφή για σκέψη.
Ι. Περτσενίδου: Εγώ προσωπικά ενσαρκώνω την ηρωίδα στην μετεφηβική της ηλικία και συγκεκριμένα στην πιο τραυματική περίοδο της ζωής της, με αποτέλεσμα ως ηθοποιός να αντιμετωπίσω με εσωτερικό προβληματισμό τον συγκεκριμένο ρόλο. Έπρεπε να έρθω αντιμέτωπη με μια τραυματισμένη ψυχή που οι πληγές της δεν επουλώθηκαν ποτέ. Παρόλα αυτά ο συγκεκριμένος ρόλος είναι μια μεγάλη πρόκληση για μένα γιατί είναι ένας πολυδιάστατος ρόλος τον οποίο καλούμαι να προσεγγίσω κυρίως κινησιολογικά ,χωρίς φυσικά να έχει πάψει στιγμή ο ενθουσιασμός για αυτό.
Μ. Σταυράτης: Μου ήταν από τη μια δύσκολο να προσεγγίσω μια οντότητα, η οποία είναι ένα κομμάτι τις σκοτεινής πλευράς του χαρακτήρα και είναι εκεί για να τον τραβήξει στο σκοτάδι, βάζοντάς τον να βιώσει ξανά τις ποιο επώδυνες στιγμές του.Από την άλλη η πρόκληση του να κάνεις κάτι τόσο δύσκολο και ακραία διαφορετικό από το πώς είσαι σαν άνθρωπος με όλες τις δυσκολίες που μπορεί να εμπεριέχει αυτή η διαδικασία πιστεύω ότι με έχει κάνει και συνεχίζει να με κάνει καλύτερο ως ηθοποιό ερμηνευτικά-εκφραστικά και χοροθεατρικά.
Γ. Κοζής: Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή σοκαρίστηκα με όλο αυτό. Στις πρώτες πρόβες θυμάμαι να ιδρώνω και να νιώθω πολύ αμήχανα. Ήταν δύσκολο για μένα να διαχειριστώ όλο αυτό αλλά και μεγάλη πρόκληση ταυτόχρονα. Το έκανα έχοντας στο μυαλό μου πως ίσως περάσουμε ένα μήνυμα. Τα αυτιά και τα μάτια μας ανοιχτά. Κάποιοι ίσως μας αγαπήσουν, κάποιοι ίσως μας μισήσουν. Όποιος αντέχει τη σκληρή πραγματικότητα,θα μας βρει στο Χώρο Τέχνης Ασωμάτων, Αγίων Ασωμάτων 6 στο Θησείο από την Κυριακή 13 Οκτώβρη και κάθε Κυριακή.
Δώρα Γιαννακοπούλου : “Τα θέλω”
– Ζούμε στην εποχή της συστηματικής καταπάτησης των “Θέλω” μας , η ηρωίδα σας σε τι στάση βρίσκεται απέναντι στα θέλω της ;
Η ηρωίδα μου είναι το θέλω. Το καταπατημένο θέλω ενός ανθρώπου που στη ζωή του έμαθε να ζει προσπαθώντας να επιβιώσει. Ενός ανθρώπου που έκανε στη ζωή του στέμμα τα πρέπει και δίκασε τα θέλω ως εφιάλτη. Ένα θέλω που ζει, αναπνέει, παθιάζεται και προσπαθεί μέχρι τέλους να ζήσει.
Θαρρώ, σε ένα γενικότερο πλαίσιο σκέψης, παίρνοντας έναυσμα από το έργο μας, πως πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το «πρέπει» μας και την επιβλητική του φύση για να αγαπήσουμε τα θέλω μας. Πρέπει κάποια στιγμή να δώσουμε το χέρι μας στα θέλω μας και να τα αφήσουμε να μας ταξιδέψουν στον κόσμο τους.
Η ζωή που μας δόθηκε είναι μία και μοναδική. Δεν έχει πίσω γυρίσματα ο χρόνος, προχωράει γραμμικά προς το τέλος. Και ίσως αγαπήσουμε τα θέλω μας όταν αποδεχθούμε την αρχική έννοια της λέξης τέλος, που είναι η ολοκλήρωση.
–Αν μπορούσαν πράγματι να υπάρξουν τα “θέλω” σας υπό την μορφή μίας οντότητας , πώς θα ήταν αυτή;
Είναι απλό. Θα είχε τη μορφή ενός παιδιού. Τα παιδιά είναι η πιο όμορφη και γλυκιά προσομοίωση των ξεχασμένων θέλω μας. Εμείς οι «μεγάλοι» θα ήταν όμορφο κάποια στιγμή να φύγουμε από τη θέση του διδάσκοντα προς τα παιδιά και να ανοίξουμε τις καρδιές και τις αγκαλιές μας και να πάρουμε μαθήματα θέλω από τα παιδιά.
–Ένιωσες κάποια ταύτιση με τον ρόλο σου;
Πάντα βάζω κομμάτι του εαυτού μου στους ρόλους που ερμηνεύω. Οι ρόλοι μας είμαστε εμείς. Ζούμε μαζί τους, τους αγκαλιάζουμε, προσπαθούμε να μπούμε στην ψυχοσύνθεσή τους. Αυτή η διαδικασία μπορεί κάποιες στιγμές να είναι και ψυχοφθόρα γιατί μπορεί να ανοίξουν πόρτες μέσα μας που είχαμε για καιρό διπλο- και τριπλοκλειδωμένες. Αυτή είναι όμως και η ομορφιά αυτής της τέχνης.
Το θέατρο είναι θνησιγενής τέχνη. Ο ήρωας που ενσαρκώνουμε ζει μια ολόκληρη ζωή στα λεπτά που παίρνει τη μορφή μας πάνω στη σκηνή. Οπότε αν δεν το αγαπήσουμε εμείς πρώτα από όλους όσο κόντρα ή κοντά μας είναι, όταν ανέβουμε στη σκηνή δεν θα τον καταλάβει και κανείς.
Μάρω Λεσιώτη: “Τα πρέπει”
–Αν μπορούσαν πράγματι να υπάρξουν τα “πρέπει” σας υπό την μορφή μίας οντότητας , πώς θα ήταν αυτή;
Θεωρώ ότι τα «πρέπει» του κάθε ανθρώπου είναι στην πραγματικότητα η έκφραση του φόβου της αποτυχίας. Ο φόβος μήπως αποτύχεις ξανά στην προσπάθειά σου να κυνηγήσεις τα «θέλω» σου, ο φόβος πως μπορείς να πληγωθείς έστω και απειροελάχιστα, η επιθυμία σου να κερδίσεις τα πάντα και να μη χάσεις τίποτα, είναι τα πράγματα που σε οδηγούν να ακολουθείς ευλαβικά τα «πρέπει» και να φτιάχνεις κουτάκια μέσα στα οποία διασπάς και καταχωρείς τη ζωή σου. Με αυτή τη σκέψη, θα έλεγα πως για μένα θα είχαν τη μορφή ενός πληγωμένου ζώου που προβάλει την αγριότητα και την ωμότητά του, ώστε να μη το πλησιάσει κανείς και να μη το αγγίξει τίποτα.
– Ο σύγχρονος άνθρωπος αντιμετωπίζει ψυχαναγκαστικά τα “πρέπει” του , ποια είναι η δική σου στάση απέναντι σε αυτό ; Ένιωσες να ταυτίζεσαι με τον ρόλο σου στα σημεία;
Μου αρέσουν πολύ τα μοτίβα. Μου αρέσει να τα παρατηρώ και θεωρώ πως συχνά εμφανίζονται στη ζωή μας μοτίβα, τα οποία αν τα σκεφτεί κανείς δίνουν λύσεις σε βασικούς μας προβληματισμούς. Ένα από τα μοτίβα που έχω παρατηρήσει και συζητήσει πολύ, ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι αυτό της αντίθεσης «θέλω»-«πρέπει», «κανόνες»-«σπάσιμο κανόνων». Κάτι που πολλοί δάσκαλοί μου στη μουσική και στο θέατρο έχουν αναφέρει, είναι το γεγονός πως για να ξεχωρίσει κανείς πρέπει να σπάσει τους κανόνες, αλλά για να το κάνει αυτό θα πρέπει πρώτα να τους έχει μάθει πολύ καλά! Προχωρώντας λίγο αυτή τη σκέψη, θεωρώ πως τα «πρέπει» είναι το βασικό πλέγμα που χτίζουμε για να προχωράμε με σταθερά βήματα προς τους στόχους μας, είναι όμως σημαντικό την ίδια στιγμή να είμαστε ευέλικτοι και να μπορούμε να αφήσουμε το πηδάλιο στο ένστικτό μας και στα «θέλω» μας, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις έχουν αποφασιστικό ρόλο στην εξέλιξη των πραγμάτων!
Πάντα βρίσκεις στοιχεία του χαρακτήρα σου μέσα σε ένα ρόλο, ή γνωρίζεις καινούρια που δεν ήξερες ότι υπάρχουν και που δεν ήθελες να παραδεχτείς ότι υπάρχουν. Όμως για μένα το θέατρο είναι πάνω από όλα σχέση, η σχέση που έχεις με το συμπαίκτη σου πάνω στη σκηνή και το χαρακτήρα που ενσαρκώνει. Έτσι, το τριαδικό σχήμα μεταξύ της πρωταγωνίστριας και των αντιμαχόμενων «θέλω» και «πρέπει», αλλά και η σχέση με τα σκοτεινά της κομμάτια, είναι κάτι που με άγγιξε βαθιά.
