Ζούμε σε μια περίοδο που όλοι μας καλούν ανυπεράσπιστα να βρούμε ένα νόημα, έναν σκοπό και να λειτουργήσει ως κίνητρο για την δραστηριότητα μας στη ζωή. Παρόλα αυτά ο «σκοπός», όπως και ο «χρόνος», δεν είναι παρά κατασκευάσματα για να βοηθηθεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος να προσαρμοστεί σε συγκεκριμένες ψευδείς ανάγκες που απαιτεί ο χωροχρόνος της δραστηριότητάς του. Στην πραγματικότητα όμως, η επί μακρόν επιμονή του ανθρώπου να αποκτήσει το νόημα, υπό το πρίσμα των υπαρξιακών του φιλοσοφικών τοκετών, τον αποπροσανατόλισαν από το ιδεατό πρότυπό του για την ελευθερία και τη δημιουργία νέων και γόνιμων εδαφών ως πηγή γνώσης και όχι χρηστικότητας.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα την έρευνα των υπαρξιακών φιλοσοφικών τοκετών του ανθρώπου, πρέπει να θεωρήσουμε ως προ – ύπαρξη του, τον Θεό, ως φυσικά το μεγαλύτερο κατασκεύασμα του νου. Ο υπαρξισμός είναι το βρέφος που βγήκε αγωνιωδώς από την μήτρα του νεκρού Θεού και έρχεται να απαντήσει σε ερωτήματα των οποίων οι παραδοσιακές απαντήσεις γκρεμίστηκαν από την παρακμή της κοσμοθεωρίας του χριστιανισμού.

 

cravaggio.jpg

Caravaggio, Christ at the Column, 1607

 

Αν παλιά η ζωή αποκτούσε νόημα μέσω της χριστιανικής αφήγησης, τον 20ο και 21ο αιώνα που αυτή καταρρέει, η ζωή μοιάζει να μην έχει κανένα εγγενές νόημα. Ωστόσο ο νους, φύσει, λειτουργεί να υπηρετεί τον νου και ο νους ως «θεός» έρχεται στις ημέρες του μηδενισμού να δημιουργήσει έναν ναό απαγκιστρωμένο από μεταφυσικές ενέργειες, με στόχο να υπηρετήσει τον εαυτό του αλλά χωρίς τον παρωπιδισμό παρηκμασμένων κατασκευασμάτων, οι οποίες στάθηκαν αδύναμες στο να κρατήσουν την υπόσχεσή τους, για έναν σίγουρο βίο και για μια αίσθηση πληρότητας.

Υπό το πρίσμα της οικουμενικότητας του νου, παρατηρούμε ότι ο «νους» ως ευρύτερη πνευματική τάση, βρίσκεται σε μια διαδικασία εκκοσμίκευσης, απότοκο της απεμπόλησης των παρηκμασμένων και ψευδών μορφών εξήγησης και νοηματοδότησης. Εφόσον, ο Θεός αποτέλεσε τη μέγιστη ψευδαίσθηση με στόχο την ταύτιση με το νόημα της ύπαρξης και ο ίδιος ο στόχος σαν έννοια αποκτά σταδιακά μια αίσθηση ψευδαίσθησης. Στον αντίποδα των δυτικών θρησκευτικών προτύπων που αποτελούν μέρη του προ – υπαρξισμού, έρχονταν Ανατολικές πεποιθήσεις που καλούσαν τον άνθρωπο να βρει το νόημα της ύπαρξής του στην αυτοβελτίωση και σε ένα «Ζεν» το οποίο, κατέληξε να καταργήσει τον «στόχο».

adam eve.jpg

Domenichino, Rimprovero di Adamo ed Eva, 1633

Ο άνθρωπος γνωρίζουμε ότι μπορεί να είναι φύσει καλός και φύσει κακός, επομένως πως η εσωτερίκευση στην καλλιέργεια χαρακτηριστικών που προϋπάρχουν, μπορούν να αποτελέσουν το κίνητρο για να βρει ο άνθρωπος τον «στόχο» του και το νόημά του, σε έναν κόσμο που ο συγκεκριμένος φιλοσοφικός τρόπος ζωής δείχνει να αποτυγχάνει καθώς καταργεί την πραγματική φύση του ανθρώπου και την παρουσιάζει ως έναν «υπεράνθρωπο» μακριά από τον κοινωνικό βίο;

Ελκυστικό και ίσως υγιές μοτίβο, μπορεί να θεωρηθεί η καλλιέργεια επαναλαμβανόμενης άρνησης και δοκιμής ενός «απαγορευμένου», που ο πρόγονος του σημερινού «νου» τοποθέτησε, ως κατασκεύασμα της νοητής ψευδαίσθησης. Αυτό είναι ένα μοτίβο που μπορούμε να εκμαιεύσουμε από όλη τη Χριστιανική θεώρηση. Εάν ο Αδάμ και η Εύα για παράδειγμα, εξερεύνησαν το άγνωστο πεδίο με τιμωρία την φαινομενική πτώση τους, στην πραγματικότητα αυτή τους πράξη «ευλογήθηκε» από την ύπαρξη του Χριστού. Το σύμβολο της αρχής και του τέλους, του νοήματος και του σκοπού. Επομένως η ύπαρξη του (στόχου- σκοπού ζωής) γεννήθηκε από ένα λάθος που έλαβε χώρο στον «παράδεισο», στην «απόλυτη Νιρβάνα», στον ήδη υπάρχοντα δηλαδή στόχο του ανθρώπου. Ή καλύτερα στην κατάσταση – κατασκεύασμα που ο πρόγονος του νου, τον τοποθέτησε.

Η απελευθέρωση του προσωπικού «νου», θα έρθει όταν θα απαγκιστρώσουμε τον εαυτό μας από ψευδαισθήσεις και κατασκευάσματα, που ζητούν επαλήθευση σε «σκοπούς», για να εναρμονιστούν με την ιδέα της θνητής πραγματικότητας, που δεν είναι άλλη από την μη-ύπαρξη, το μη-νόημα και τη ασυνειδησία. Τον Θάνατο. Ίσως η έλλειψη τοξικής θετικότητας να είναι το κλειδί για να ανοίξει στον άνθρωπο τον δρόμο και να περπατήσει στην έννοια, της καθαρής πραγματικότητας. Που δεν είναι άλλη από την αρχή που μας γεννιέται υποσυνείδητα, στην πρώτη στιγμή της συνείδησής μας, ότι:

Η ζωή του νου, είναι ο θάνατός του.

Στέλιος Αγγελόπουλος