Δεν είναι η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα μαστίζεται από τους ιούς. Δεν είναι η πρώτη φορά που ένας μικροοργανισμός ανατρέπει τόσο αναπάντεχα την σιγουριά που έχουμε για την κυριαρχία μας στη φύση. Η γρίπη των πτηνών H5N1 και η πανδημία της γρίπης των χοίρων το 2009 προοικονόμησαν την επικινδυνότητα μιας μεταδοτικής, θανάσιμης γρίπης. Ωστόσο, ζούμε μία πρωτοφανή ανθρώπινη κατάσταση. Η πανδημία του covid -19 έγινε η αφορμή να επανεξετάσουμε ηθικές και κοινωνικές αξίες και να επαναπροσδιορίσουμε την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι άνθρωποι απαντούν σε αυτή την ξαφνική απειλή με δύο αντικρουόμενες αλλά εξίσου ακραίες τάσεις που μας προβληματίζουν.

Αρχικά, η αυθόρμητη αντίδραση σε μια απειλή της δημόσιας υγείας, της ευστάθειας και της κανονικότητας είναι ο φόβος και η επιθυμία για ενημέρωση. Ο βομβαρδισμός, όμως, με ειδήσεις αμφιβόλου πηγής και εγκυρότητας και η υπακοή στα κελεύσματα αυτών, δημιουργεί πανικό. Παρατηρούμε έντρομους συμπολίτες μας να σπεύδουν στα supermarket και εφοδιάζονται με είδη υγιεινής βασισμένοι σε έωλες προβλέψεις και αμφισβητήσιμα δεδομένα. Οι υποβολιμαίες ειδήσεις που επιχειρούν να εξηγήσουν ιατρικές έννοιες και η αυθαιρεσία ή ακόμα και η κερδοσκοπία κατά την γνωστοποίηση τους έχουν φέρει ένα μέρους του πληθυσμού στα όρια της μαζικής υστερίας.

Στον αντίποδα, μας προβληματίζει εξίσου η υποτίμηση της επικινδυνότητας του κωρονοϊού από κάποιους ανθρώπους και η υπερτίμηση των δυνάμεων τους. Πολλοί, είναι απρόθυμοι να εφαρμόσουν τα κρατικά μέτρα και η προσωπική καλοπέραση και βόλεμα τους είναι σημαντικότερα από την προστασία των συνανθρώπων τους. Βασισμένοι σε προσωπικές εκτιμήσεις ή δρώντας υπό έναν μυθριδατισμό, εκθέτουν σε κίνδυνο τους πιο αδύναμους και απροστάτευτους από τον ιό. Η αδιαφορία αυτή, είτε προκύπτει από παχυδερμισμό, είτε αποτελεί μια ηττοπαθή εξοικείωση και εν τέλει αποδοχή αυτής της κατάστασης ως θανατηφόρα και αναπότρεπτη, καθιστά τους υποστηρικτές της λιποτάκτες από ένα σοβαρό κοινωνικό χρέος.

Συνεπώς, ούτε ο φόβος και οι σπασμωδικές ενέργειες, ούτε η απάθεια και ο αλληλοφάγος κυνισμός αποτελούν υγιή αντιμετώπιση του προβλήματος. Αντιθέτως, αυτή θα βρεθεί μόλις γίνει θεμέλιο της προσπάθειας όχι η προσωπική αυτοσυντήρηση αλλά η κοινωνική αλληλεγγύη.

Αντίβαρο αυτών των ακραίων τάσεων αποτελεί η υπευθυνότητα και ο σεβασμός των κρατικών μέτρων. Ταυτόχρονα, είναι κρίσιμο να γίνει προσπάθεια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικής διεξαγωγής της καθημερινότητας για να μην γιγαντώνεται ο πανικός από την ανατροπή της. Ο κωρονοϊος έχει δημιουργήσει μια πρωτοφανή πρόκληση να εφαρμόσουμε κοινωνικές αξίες που ως τώρα αποτελούσαν ζήτημα θεωρητικού στοχασμού. Είναι αδήριτη ανάγκη να επανοικειωθούμε με αυτές τις αξίες και να επαναφέρουμε το αταβιστικό ένστικτο της φροντίδας των γηραιότερων και των αδύναμων.

Συμπερασματικά, ο σύγχρονος υπερηχητικός τρόπος ζωής μας έφερε αντιμέτωπους με έναν ύπουλο εχθρό. Η ανάπτυξη του τουρισμού και των μέσων μαζικής μεταφοράς ταξιδεύουν ένα πρόβλημα από τοπικό σε υπερεθνικό επίπεδο μέσα σε μόλις λίγες ημέρες. Ταυτόχρονα όμως, καθιστούν την αντιμετώπιση του ζήτημα παγκόσμιας συνεργασίας και ενοποίησης. Βάσει αυτών των αξιών οφείλουμε κι εμείς να διαχειριστούμε αυτή την άβολη και τρομακτική κατάσταση με οδηγό την ενότητα και την ανιδιοτέλεια.

Άρθρο της Γέρου Ιωάννας