Και ξαφνικά την στιγμή που όλος σχεδόν ο κόσμος έχει παγώσει αναμένοντας την εξέλιξη της πανδημίας μέρα με τη μέρα, βρέθηκα στην Σουηδία για ένα εξάμηνο ανταλλαγής (Erasmus) εκ μέρους της σχολής μου. Εδώ και δύο εβδομάδες από όταν έφτασα, ονειροβατώ σε ένα παράλληλο σύμπαν, όχι μόνο επειδή η ζωή συνεχίζεται κανονικά, αλλά και γιατί το μέρος από μόνο του σε αγκαλιάζει από την πρώτη στιγμή και σε γαληνεύει.

Θα προσπαθήσω να σας περιγράψω μέσα από μερικές εικόνες την έως τώρα εμπειρία μου. Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι εντυπώσεις είναι καθαρά υποκειμενικές και σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπούν να ασκήσουν οποιαδήποτε επιρροή ή να προβούν σε γενικεύσεις για την συγκεκριμένη χώρα.

Το όνειρο, λοιπόν, αρχίζει…

Όπως λένε και οι Σκανδιναβοί φίλοι μας, δεν υπάρχει κακός καιρός, μόνο κακός ρουχισμός! Πράγματι, οι αρνητικές θερμοκρασίες δεν είναι τόσο ανυπόφορες αν είσαι εξοπλισμένος με τα κατάλληλα ισοθερμικά και πανωφόρια. Ούτως ή άλλως το κρύο συνηθίζεται μέρα με τη μέρα και στο τέλος η αίσθηση που αφήνει είναι περισσότερο γλυκιά παρά ενοχλητική. Εξάλλου, η καθημερινότητα εδώ είναι προσαρμοσμένη με τέτοιο τρόπο ώστε οι άνθρωποι να εξακολουθούν να είναι λειτουργικοί στο κρύο, να διασκεδάζουν και να κυκλοφορούν ελεύθερα χωρίς αυτό να τους εμποδίζει ιδιαίτερα. Για παράδειγμα, μια αγαπημένη δραστηριότητα για όλες τις ηλικίες είναι το πατινάζ σε παγωμένες λίμνες, μόλις πέφτει η θερμοκρασία!

Γενικά, οι Σκανδιναβοί φαίνεται να έχουν μια πολύ ξεχωριστή σχέση με την φύση. Την λατρεύουν, την φροντίζουν και μέσα σε αυτή περνούν το μεγαλύτερο μέρους του ελεύθερου χρόνου τους με διάφορους τρόπους. Το κρύο δεν θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να αποτελέσει εμπόδιο στην διατήρηση αυτής της ιδιαίτερης σύνδεσης, ακόμα και στα πιο παγωμένα και σκοτεινά απογεύματα του χειμώνα. Για το λόγο αυτό είναι σύνηθες να συναντά κανείς σε φυσικά τοπία, “έτοιμες” γωνιές με κομμένα ξύλα και καθίσματα όπου μπορεί όποιος επιθυμεί να ανάψει φωτιά για να ζεσταθεί ή να ψήσει κάτι. Α, και το άναμμα της φωτιάς εδώ επιτρέπεται σε όλα τα φυσικά σημεία, όπως και η κατασκήνωση!

Στην παραπάνω φωτογραφία, η παρέα που έψηνε στην φωτιά μας έκανε χώρο για να ζεσταθούμε όταν δύο φίλες έπεσαν στην παγωμένη λίμνη. Ναι, οι Σκανδιναβοί δεν είναι κλειστοί και ψυχροί άνθρωποι παραδόξως. Κάθε άλλο. Από τις πρώτες μέρες αυτό που μου έκανε περισσότερο εντύπωση ήταν πόσο ήρεμοι, φιλικοί και βοηθητικοί είναι όλοι. Συνέχεια με το χαμόγελο στα χείλη, δίχως άγχη, είναι πρόθυμοι να σε κατατοπίσουν και να λύσουν κάθε σου απορία. Επιπλέον, το επίπεδο των Αγγλικών τους είναι άριστο οπότε δεν υπάρχει σχεδόν ποτέ ζήτημα στην επικοινωνία μαζί τους. Είναι γεγονός ότι πολλές στιγμές αισθάνθηκα πως είμαι σπίτι μου, χάρη στην μεταδοτική τους θετική ενέργεια. Εξάλλου, αποτελεί χαρακτηριστικό (ίσως και πολιτισμικό) τους γνώρισμα η ανάγκη να αισθάνονται οικεία και ζεστά με τους ανθρώπους, να μπορούν να κάνουν διαλείμματα οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας για να πάρουν λίγο χρόνο και να συνδεθούν με τους γύρω τους. Και , ναι,  έχουν όνομα γι’ αυτό! Το περίφημο Σουηδικό “Fika”!

Το Fika δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα διάλειμμα είκοσι λεπτών (ή δύο ωρών) για την απόλαυση ενός ζεστού ροφήματος και γλυκού μαζί με τους συγγενείς, τους φίλους, τους συμφοιτητές, ή τους συναδέλφους από την δουλειά. Ακούγεται σαν μια απλή συνάντηση “για καφέ” αλλά στην πραγματικότητα για τους Σουηδούς το fika είναι ολόκληρη τελετουργία. Είναι ένα δώρο που κάνουν καθημερινά στον εαυτό τους, όπου και να βρίσκονται, στην δουλειά ή στο σπίτι, μια παύση του χρόνου και των υποχρεώσεων για να έρθουν σε επαφή με τα άτομα και τον χώρο που τους περιβάλλει. Το fika τους συνοδεύεται συνήθως από μια άνετη, ζεστή ατμόσφαιρα με αναμμένα κεριά, μικρά φυτά και λουλούδια και φυσικά τα χαρακτηριστικά τους γλυκά: Kanelbullar (ρολά κανέλλας, όπως φαίνεται και στην εικόνα), semla (αφράτο γλυκό ψωμάκι γεμιστό με πάστα αμυγδάλου και σαντιγί)  και chokladbollar (μικρές σοκολατένιες μπάλες).


Έχω ακόμη πολύ δρόμο για να ανακαλύψω τα μυστικά αυτής της εντυπωσιακής χώρας. Το μόνο σίγουρο είναι πως η ηρεμία και η ομορφιά του τοπίου και των ανθρώπων έχει επιδράσει θεραπευτικά μέσα μου, ειδικά μετά τους τελευταίους δύσκολους μήνες για όλους μας. Η Σουηδία με έχει κάνει ήδη να βλέπω το μέλλον κάπως πιο ευοίωνο. Για να δούμε τι άλλο έχει να προσφέρει..

Από την Μαρίλια Φωτοπούλου

*Όλες οι φωτογραφίες είναι πρωτότυπες, τραβηγμένες στην κομητεία του Örebro län.