Γράφει η Λεμονιά Καψάλη

Υπάρχουν φορές που τα βιβλία που έχουμε στο σπίτι μας και έχουμε ήδη διαβάσει , μας κοιτάνε επίμονα , θέλουν να αποκτήσουν ξανά σκοπό, ίσως μια δεύτερη ευκαιρία, γιατί με την πρώτη δεν τα καταλάβαμε καλά.

Ο κ.Raymond Carver λοιπόν, μου ζητούσε μια δεύτερη ευκαιρία. Ο «Αμερικανός Τσέχωφ» όπως έχει πολλές φορές χαρακτηριστεί ,έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αναβίωση της αμερικανικής φόρμας του διηγήματος τη δεκαετία του 1980, και έχει αναφερθεί ως ένας από τους «μεγαλύτερους σύγχρονους συγγραφείς διηγήσεων» . Αν και συχνά συνδέεται με το μινιμαλισμό, ο ίδιος δεν προτίμησε ποτέ την ετικέτα , θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα κατεύθυνε τη φύση του έργου του.

Το βιβλίο του με τίτλο “All of us, The collected poems”, στη μετάφραση , ‘’ Δωμάτια όπου οι άνθρωποι ουρλιάζουν και πληγώνουν ο ένας τον άλλο’’, θυμάμαι το αγόρασα γιατί ποτέ δεν είχα νιώσει τόσο κοντά συναισθηματικά με κανένα άλλον τίτλο βιβλίου.

Τα ποιήματα που εμπεριέχονται , θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν καλό οδηγό καθημερινής χρήσης, καθώς ο R.Carver γράφει ποιήματα που έχουν άμεση σύνδεση με τον ανθρώπινο βίο, και κυρίως έχουν ερεθίσματα από την απλή καθημερινότητα του ανθρώπου, προσπαθώντας πάντα, να πει μια ιστορία. Ο άνθρωπος που χρησιμοποιεί ο ίδιος στα ποιήματα του , φαίνεται τόσο απλός μέσα από τις ιστορίες του , που σε κάνει να σκέφτεσαι και να πιστεύεις πως ίσως μπορεί να είσαι και εσύ ίδιος.

Αν ψάξεις και διαβάσεις περισσότερα γι’ αυτόν, θα δεις ότι στα περισσότερα διηγήματα – ποιήματα του, παγιδεύει συχνά και τους δύο του εαυτούς. Στην ποίηση του βρίσκουμε το παρελθόν του , την γνωστή και πολύχρονη μάχη του με τον αλκοολισμό, την αποξένωση , τα γλυκόπικρα ίσως συναισθήματα της συντροφικότητας, από στιγμές απόλυτου έρωτα – σε συζυγικές εντάσεις, την μοναξιά, αλλά και την δίψα του μπροστά στο αναπόφευκτο τέλος, που κάποιες φορές σου αφήνει και ένα μικρό αίσθημα αισιοδοξίας . Το ρήμα γράφω για εκείνον συνάδει με την επικοινωνία , και ακολουθεί την αντιστοιχία, γράφω = επικοινωνώ = κάνω φίλους. Ένας λόγος παραπάνω για να έρθεις κοντά του σήμερα, που η αδυναμία επικοινωνίας όπως φαίνεται έχει εδραιωθεί για τα καλά στις ζωές μας, λόγω πανδημίας και έτσι η απομόνωση, σε προτρέπει να κάνεις καινούργιους απτούς φίλους, εκφράζοντας σκέψεις και συναισθήματα στο χαρτί.

Κόντρα στο προσωπικό του δράμα , στο προσωπικό ίσως δράμα του καθενός , ο Carver μπαίνει αβίαστα στο μυαλό μας, και με φόντο την φύση, μέρη που έχει ίσως επισκεφθεί, ανθρώπους που έχει συναντήσει , σε σπρώχνει άθελα του να κάνεις το ίδιο και να αναβιώσεις απλές στιγμές της ζωής , που σου πρόσφεραν χαρά , απέναντι σε μια δύσκολη καθημερινότητα και τον φόβο της επόμενης ημέρας. Η ονειροπόληση που κάθε άνθρωπος κρύβει ή και όχι μέσα του , καλύπτεται και αυτή από τον Carver , με συναισθήματα παντός καιρού, πόσο μάλλον εν έτη 2021, όπως η μοναξιά ,η αποξένωση από το κοινωνικό και το φιλικό μας σύνολο, τα κατά και τα υπέρ ενός έρωτα , οι ‘’συζυγικές εντάσεις ‘’ , που έρχονται με αφορμή την κλεισούρα μιας εποχής ,την κατάθλιψη που είναι πάντα επίκαιρη, με συνοδευτικό πάντα και στην δική μας περίπτωση , αυτό το μικρό αίσθημα αισιοδοξίας, της ελευθερίας.

Η καθαρότητα του λόγου του , θα σε κάνει σίγουρα να τον αισθανθείς και γιατί όχι , να κάνεις και ‘συ τον δικό σου παραλληλισμό, σε όποιο ποίημα σε πλησιάσει, και ακουμπήσει την καρδιά σου..

Στην δική μου περίπτωση , αυτό το κατάφερε το ποίημα στη σελίδα 26. ‘’Ο ταχυδρόμος πάσχει από καρκίνο ‘’ , τίτλος που δεν σε κερδίζει με τη πρώτη ματιά , αλλά η ιστορία που θέλει να μας πει εδώ ο Carver , ένιωσα πως μπορεί αναμφίβολα , να συνδεθεί με το πρόβλημα των καιρών μας .

Ο ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ ΠΑΣΧΕΙ ΑΠΟ ΚΑΡΚΙΝΟ

Όλη τη μέρα περιφέρεται μες το σπίτι

ο ταχυδρόμος και δεν χαμογελάει ποτέ ∙

κουράζεται εύκολα ,χάνει βάρος ,

αυτό είναι όλο ∙ δεν θα τη χάσει τη δουλεία του-

εξάλλου χρειαζόταν λίγη ξεκούραση.

Δεν θ’ ακούσει να μιλάνε γι’ αυτό .

Καθώς πάει απ’ το ένα δωμάτιο στο άλλο,

σκέφτεται τρελά πράγματα,

τον Τόμι και τον Τζίμι Ντόρσι

να χαιρετιούνται με τον Φράκλιν Ρούσβελτ

στο φράγμα Γκραντ Κούλι,

τα πρωτοχρονιάτικα πάρτι που του άρεσαν περισσότερο∙

θα ‘ φταναν όλα αυτά για να γράψει ένα βιβλίο

λέει στη γυναίκα του, που και αυτή τρελά πράγματα σκέφτεται

μα συνεχίζει τη δουλειά της.

Μερικές φορές όμως την νύχτα ο ταχυδρόμος

Ονειρεύεται πως σηκώνεται από το κρεβάτι του,

Βάζει τα ρούχα του και βγαίνει έξω,

ανατριχιάζοντας απ’ τη χαρά του…

Τα σιχαίνεται αυτά τα όνειρα

γιατί όταν ξυπνάει

όλα έχουν χαθεί ∙ είναι

σαν ποτέ να μην έχει πάει

πουθενά, ποτέ να μην έχει κάνει τίποτα ∙

δεν υπάρχει παρά μόνο το δωμάτιο,

τα ανήλιαγα πρωινά,

ο ήχος ενός πόμολου

που γυρίζει σιγανά.

Αν αναλύσουμε τον τίτλο λοιπόν, ένας ταχυδρόμος εν μέσω πανδημίας , μπορεί να μην είναι απαραίτητα και ταχυδρόμος στο επάγγελμα. Μπορεί να είναι ο άνθρωπος , ο άνθρωπος εργάτης, εγώ ,εσύ. Η τοποθέτηση του ρήματος πάσχω μπορεί να είναι τυχαία, μπορεί να πάσχει γιατί ήταν το τυχερό του , μπορεί να είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας νόσου, ή με απλά λόγια να δηλώνει την ύπαρξη κάποιας πάθησης χωρίς κάποια ανάλυση. Εν συνεχεία, σε μια άλλη περίπτωση ,ο καρκίνος σαν μια σφοδρή αρρώστια όπως την ξέρουμε μέχρι σήμερα , μπορεί τώρα που μιλάμε να είναι ο κορονοϊός , να είναι η πανδημία ,σαν πανδημία , που απειλεί ένα τεράστιο σύνολο πληθυσμού. Ίσως είναι η απλή αρρώστια, που ο ορισμός της είναι : μια δυσάρεστη κατάσταση που μας καταβάλλει.

Διαβάζοντας λοιπόν τα ποιήματα του Carver , από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης και σε μια ωραία μετάφραση του Χαράλαμπου Γιαννακόπουλου, με τίτλο «Δωμάτια όπου οι άνθρωποι ουρλιάζουν και πληγώνουν ο ένας τον άλλο» , ο καθένας μπορεί να κουρνιάσει όπου νιώσει κουρασμένος