Πάμε μια βόλτα στην Ικαρία;
Καθώς το πλοίο πλησιάζει την Ικαρία, οι φωνές ανέμελων παιδιών μέσα από τις καρότσες των αγροτικών, στέλνουν τη μελωδία τους ψηλά. Σύμφωνα με το μύθο, ψηλά πέταξε και ο Ίκαρος, ώσπου έλιωσαν τα φτερά του, σκορπίζοντας στο Ικάριο πέλαγος τον αγνό νεανικό ενθουσιασμό του. Φτάνοντας στο αραιοκατοικημένο νησί του ανατολικού Αιγαίου, αντιλαμβάνεσαι αμέσως ότι δεν πρόκειται απλά για μια επιλογή διακοπών, αλλά για μία ταξιδιωτική εμπειρία που θα σου συστήσει έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. Ίσως, της ζωής όπως θα έπρεπε να είναι.
Η οργιώδης βλάστηση δημιουργεί ένα μεθυστικό μείγμα από μυρωδιές που κατακλύζουν τις αισθήσεις ακαριαία. Η αυθεντικότητα και η ανεμελιά θα σε πάρουν από το χέρι τρυφερά και θα σε μυήσουν στα μυστικά του ευ ζην. Οι νεράιδες που θα συναντήσεις στα ατελείωτα μονοπάτια θα σου ψιθυρίσουν ιστορίες ώσπου, υπνωτισμένος αποφασίσεις να αφεθείς σε μια περιπλάνηση που δε θα θες να τελειώσει.
Η Ικαρία ξεχωρίζει για τη βραχώδη και απότομη μορφολογία της, τις εντυπωσιακές εναλλαγές του τοπίου της, τα ανήλιαγα προϊστορικά δάση, την απόκοσμη ομορφιά της, το χρόνο που οι κάτοικοι βρήκαν τον τρόπο να ξεγελούν. Φαράγγια, τρεχούμενα νερά, θερμές ιαματικές πηγές, σπάνια χλωρίδα και πανίδα, απόκρημνα βράχια, μαγευτικές παραλίες, πέτρινα σπίτια, συνθέτουν ένα σκηνικό που κόβει την ανάσα.
Ο φωτογενής Εύδηλος, το δεύτερο λιμάνι στα βόρεια, είναι ιδανικός για περίπατο στα πλακόστρωτα σοκάκια του και φωτογράφηση των παραδοσιακών αρχοντικών του, με τις κεραμοσκεπές και τα λουλούδια. Το όνομά του σημαίνει ορατός – ευδιάκριτος και σηματοδότησε το τέλος της πειρατείας. Από αυτό το σημείο ξεκινά η περιήγηση.

Στο χωριό Πηγή, βρίσκεται η Παναγία η Θεοσκέπαστη, ένα μικρό παρεκκλήσι χτισμένο μέσα σε σπηλιά, με τον τεράστιο βράχο για οροφή. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο στο εσωτερικό του, χρονολογείται στο 1894.



Το παραθαλάσσιο χωριό Αρμενιστής, με αρκετά καταλύματα, ταβέρνες με πεντανόστιμες ικαριώτικες συνταγές, καφετέριες, μπαρ και καταστήματα, είναι το πιο τουριστικό σημείο της βόρειας πλευράς. Η μικρή παραλία του με τα ήρεμα νερά, είναι ιδανική για μεσημεριανή ραστώνη. Το βράδυ πίνεις το ποτό σου με θέα το μικρό μώλο, όπου το φεγγάρι και η θάλασσα λένε τα μυστικά τους.

Ανάμεσα στον Αρμενιστή και το ψαροχώρι Γιαλισκάρι, βρίσκονται οι παραλίες Μεσακτή, και Λιβάδι. Η χρυσαφένια Μεσακτή, από τις πιο φημισμένες παραλίες του νησιού, προσφέρεται για ατελείωτες ώρες χαλάρωσης, ενώ τα τεράστια κύματα του ανοιχτού πελάγους, προκαλούν τους επιδέξιους σέρφερ να τα δαμάσουν. Η παραλία Λιβάδι με τα κρυστάλλινα νερά, είναι ιδανική για οικογένειες και περικλείεται από πλούσια βλάστηση. Το εντυπωσιακό σκηνικό συμπληρώνει η μικρή λίμνη που σχηματίζεται από ρέμα που εκβάλλει στην ακτή.


Η πολυφωτογραφημένη παραλία του Να, με τα ερείπια του ναού της Ταυροπόλου Αρτέμιδος, τον ποταμό Χάλαρη που ενώνεται με τη θάλασσα, το φαράγγι του ποταμού και το συγκλονιστικό ηλιοβασίλεμα, θα σου προσφέρει ένα εισιτήριο απόλαυσης χωρίς επιστροφή.
Οι θάλασσες της Ικαρίας είναι επικίνδυνες λόγω των ρευμάτων. Το Ικάριο πέλαγος δεν συγχωρεί τους απρόσεκτους, γι’ αυτό οι παραλίες έχουν ειδική σήμανση και μέσα στη θάλασσα υπάρχουν σημαδούρες και σχοινιά.
Η Ικαρία, υπέφερε για αιώνες από επιδρομές πειρατών. Για το λόγο αυτό, οι κάτοικοι προκειμένου να προστατευθούν, έχτισαν χωριά ‘’μη ορατά από τη θάλασσα, με σπίτια με ψηλό αυλόγυρο μπροστά, για να μη φαίνονται τα φώτα από μακριά’’[1]. Τα σπίτια ήταν χαμηλά, απομακρυσμένα το ένα από το άλλο και είχαν σκεπές από πέτρινες πλάκες, από τις οποίες διαχεόταν ο καπνός, χωρίς να γίνεται αντιληπτός. Αυτή η αρχιτεκτονική, καθώς και η λογική της αραιοκατοίκησης, της αυτάρκειας και της συνεκτικότητας της κοινωνίας διατηρούνται ως σήμερα[2].
Ο Χριστός Ραχών, το μεγαλύτερο χωριό στα βόρεια, μαγεύει τον επισκέπτη με την ξεχωριστή αύρα και την καλαισθησία του. Στο άγρυπνο χωριό με την πλακόστρωτη πλατεία και τη μεγάλη εκκλησία, θα απολαύσεις ικαριώτικα εδέσματα και φιλοξενία κάτω από τη σκιά των δέντρων. Το βράδυ χτυπάει ο παλμός της νυχτερινής ζωής του νησιού, αλλά μπορείς να κάνεις και τα ψώνια σου αφού τα καταστήματα μένουν ανοιχτά μέχρι πολύ αργά.
Οι εξωτικές Σεϋχέλλες, η παραλία που δημιουργήθηκε τυχαία, ύστερα από κατολίσθηση βράχων κατά τη διάνοιξη τούνελ, αποτελεί σημείο αναφοράς του νησιού και μία από τις ωραιότερες παραλίες της Ελλάδας. Η θάλασσα έχει το πιο εκπληκτικό κυανό χρώμα που έχεις δει ποτέ και την παραλία αγκαλιάζουν ολόλευκα λαμπερά βότσαλα. Περιβάλλεται από γρανιτένιους βράχους, δημιουργώντας συνολικά ένα καθηλωτικό τοπίο. Η πρόσβαση γίνεται είτε με καραβάκι από το χωριό Μαγγανίτης, είτε με κατάβαση από δύσβατο μονοπάτι για τους πιο περιπετειώδης. Και εκεί που κοιτάζεις εκστατικά γύρω σου, ένα ζευγάρι ντόπιων μικροπωλητών φτάνουν μέσα σ’ ένα κόκκινο βαρκάκι –που θαρρείς πως αιωρείται– προμηθεύοντας τους λουόμενους με νερό και φρέσκα φρούτα.



Στον παραθαλάσσιο Μαγγανίτη, θα φας εξαιρετικό σπιτικό φαγητό, από την ψαριά της μέρας και από τους μπαξέδες. Αν άφησες το αυτοκίνητό σου πάνω από την παραλία Σεϋχέλλες και έφτασες στον Μαγγανίτη με το καραβάκι, μπορείς να επιστρέψεις κάνοντας οτοστόπ, φαινόμενο πολύ συχνό στην Ικαρία. Σίγουρα κάποιος θα σε πάει με ασφάλεια στον προορισμό σου.

Η βόλτα συνεχίζεται στο ανατολικότερο άκρο του νησιού, στον παραλιακό οικισμό Φάρος με τη μεγάλη παραλία με τα κρυστάλλινα νερά. Λίγο έξω από το χωριό βρίσκεται το αρχαίο Δράκανο, όπου σώζεται ένας στρογγυλός πλίνθινος πύργος του 4ου αιώνα, που χρησίμευε ως φάρος αλλά και ως πολεμικό παρατηρητήριο.
Στη λουτρόπολη Θέρμα βρίσκονται οι περίφημες θερμές ιαματικές πηγές με τα ραδιενεργά νερά. Μία επίσκεψη σε ένα από τα τρία υδροθεραπευτήρια που λειτουργούν στην περιοχή, είναι απαραίτητο συμπλήρωμα της διαδικασίας αυτοφροντίδας και χαλάρωσης.
Το Καραβόσταμο στα βόρεια είναι ένας ναυτικός οικισμός με πλούσια βλάστηση, τρεχούμενα νερά, ρεματιές, νερόμυλους και μοναδικό λιόγερμα. Οι κάτοικοι διατηρούν έθιμα που παραμένουν αναλλοίωτα στο χρόνο. Στην παραλία Άρης ποταμός με τα καμπυλωτά βότσαλα υπάρχει και μια καντίνα με μεζέδες και δροσιστικά ποτά.
Στον Άγιο Κήρυκο, την πρωτεύουσα και πρώτο λιμάνι του νησιού στα νοτιοανατολικά, θα θαυμάσεις τα καπετανόσπιτα, το μεταλλικό άγαλμα του Ίκαρου (Ικαριάδα), τα νεοκλασικά, το Λαογραφικό και το Αρχαιολογικό μουσείο. Ο Άγιος Κήρυκος, όπως και οι περισσότεροι οικισμοί της Ικαρίας, είναι χτισμένος αμφιθεατρικά και τα λιθόστρωτα σοκάκια του χαρίζουν απολαυστικές βόλτες. Τα μαγαζιά της πλατείας συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου. Τα ψηλά πλατάνια γύρω από τα σπίτια, δημιουργούν μια ονειρική σύνθεση αρμονίας.
Ειδική μνεία αξίζουν τα πανηγύρια της Ικαρίας. Λαμβάνουν χώρα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους σε κάθε χωριό, με αφορμή τον εορτασμό μιας θρησκευτικής εορτής, με αποκορύφωμα το πανηγύρι στη Λαγκάδα τον Δεκαπενταύγουστο. Τα παραδοσιακά πιάτα, το άφθονο κρασί, η μουσική, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες που γίνονται ένα, δημιουργούν μια αξέχαστη διονυσιακή ατμόσφαιρα, με γλέντι που κρατάει ως το πρωί. Οι γυναίκες του χωριού μαγειρεύουν και όλοι τρώνε στη λαδόκολλα. Τα βήματα του Ικαριώτικου αρχίζουν να χαϊδεύουν τα πόδια σου κι ας μην έχεις χορέψει ποτέ ξανά στον ρυθμό του. Τα ικαριώτικα πανηγύρια κουβαλούν ανόθευτη παράδοση. Και σου θυμίζουν το νόημα της ζωής. Χωρίς οθόνες, περιττές διαφωνίες, άσκοπη κριτική και βάρη. Μόνο ο κύκλος του χορού έχει σημασία. Τα χέρια πλέκονται ή ακουμπούν τους ώμους, τα πόδια χτυπούν το χώμα, η καρδιά νιώθει απόλυτα ζωντανή, το μυαλό επιτέλους αναπαύεται.
Το νησί έχει πλούσια γαστρονομική και οινολογική παράδοση. Η ικαριακή γη είναι από τα ελάχιστα μέρη στον κόσμο που παράγει φυσικώς υψηλόβαθμους ξηρούς οίνους, όπως ο ‘’Πράμνειος Οίνος’’[3] το δυνατό ερυθρό κρασί, γνωστό από την αρχαιότητα ως το κρασί του Διονύσου. Η καθούρα είναι άσπρο κατσικίσιο τυρί πρωταγωνιστής πολλών μεζέδων, και το σπάνιο κολοκάσι –η τοπική γλυκοπατάτα- στην Ελλάδα ευδοκιμεί μόνο εδώ. Το μέλι είναι από τα καλύτερα της χώρας. Τα ευεργετικά βότανα υπάρχουν σε αφθονία και χρησιμοποιούνται τόσο στη μαγειρική όσο και για φαρμακευτικούς σκοπούς.
Η Ικαρία είναι το βασίλειο της μεσογειακής διατροφής. Χορτόπιτα, καθουρόπιτα, πιταράκια, σουφικό (ικαριώτικο μπριάμ), κατσικάκι στον ξυλόφουρνο, άγρια χόρτα, σαλάτα από γλιστρίδα, γεμιστά, ολόφρεσκα ψάρια, φρούτα, γλυκά ταψιού, πίτες με φρούτα εποχής. Μαγειρεμένα όπως στα σπιτικά καλέσματα με ντόπια υλικά.





Η υψηλής ποιότητας διατροφή σε συνδυασμό με τον τρόπο ζωής και τη νοοτροπία των Ικαριωτών, ευθύνονται για τη μακροζωία τους και την ένταξη της Ικαρίας στις πέντε ‘’μπλε ζώνες’’. Οι ‘’μπλε ζώνες’’ είναι γεωγραφικές περιοχές στις οποίες οι άνθρωποι ζουν περισσότερο από τον μέσο όρο. Στη χώρα μας η Ικαρία είναι το μοναδικό μέρος που ανήκει σε αυτές, ενώ τα υπόλοιπα μέρη είναι: Η Νικόγια στην Κόστα Ρίκα, η Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια, η Σαρδηνία στην Ιταλία και η Οκινάβα στην Ιαπωνία.
Οι Ικαριώτες ασχολούνται με διάφορες χειρωνακτικές εργασίες και φροντίζουν επιμελώς τη γη τους. Αγαπούν τη ζωή κι εκείνη τους το ανταποδίδει απλόχερα. Δεν κοιτούν το ρολόι, έχουν μια σοφία που υπερβαίνει τα βιβλία, χορεύουν και γελούν με την ψυχή τους. Οι Ικαριώτισσες φημίζονται για την άγρια ομορφιά τους. Απόλυτα φυσικές, με υπέροχα σγουρά μαλλιά και το πιο λαμπερό βλέμμα. Χωρίς φτιασίδια. Δεν τα χρειάζονται άλλωστε.
Ο αγνός νεανικός ενθουσιασμός του Ίκαρου και η δίψα του για ζωή και ελευθερία, μπόλιασε τους κατοίκους του ευλογημένου αυτού τόπου για πάντα.
Μέσα από αυτό το καλειδοσκόπιο εικόνων και το χορό συναισθημάτων, θα απαντήσεις και στο ερώτημα ‘’γιατί να κάνω αυτή τη βόλτα;’’
Βίκυ Μενεγάκη
[1] https://www.ikarosstar.gr/el/island-ikaria-gr/ikaria-hystory-gr
[2] https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1
[3] https://afianeswines.gr/%CF%84%CE%B1-%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC-%CE%BC%CE%B1%CF%82/%CE%BF%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7/