Ειρήνη Βαρδάκη: “Ο αποχωρισμός με τους ήρωες είναι επώδυνος και βαθιά ενοχικός”

Η Ειρήνη Βαρδάκη μας έχει συνηθίσει στα καλογραμμένα ψυχολογικά θρίλερ. Όταν αποφασίσεις να διαβάσεις κάποιο από τα μυθιστορήματά της πρέπει να ξέρεις ένα πράγμα: το βιβλίο δεν θα σου επιτρέψει να το αφήσεις από τα χέρια σου! Η γραφή της Ειρήνης Βαρδάκη είναι χειμαρρώδης και αφοπλιστική, σε πολλά σημεία ιδιαιτέρως ποιητική. Ποτέ δε θα κρυφτεί πίσω από τις λέξεις, ποτέ δε θα προσπαθήσει να χρυσώσει το χάπι.

Φέτος κυκλοφόρησε το πέμπτο της μυθιστόρημα, “Ο Μέντορας”, από τις εκδόσεις Μίνωας, το οποίο ήδη έχει κατακτήσει μία τιμητική θέση στις βιβλιοθήκες πολλών αναγνωστών, σ΄εκείνο το ράφι που έχουμε ξεχωρισμένα τα πιο dark μυθιστορήματα. Το ψυχολογικό αυτό θρίλερ είναι κεντραρισμένο εύστοχα σε μία από τις πιο περίεργες και ενδιαφέρουσες σχέσεις: αυτή ανάμεσα στον μέντορα και τον μαθητευόμενο. Ένα πεδίο πρόσφορο για μάχη, για έρωτα, για επιτυχία, αλλά και μεγάλη, βροντερή ήττα. Μέσα στις σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης χάνεται σε ένα καλοστημένο παιχνίδι εξουσίας, με μετρημένες και ζυγισμένες ανατροπές, τόσο στα όρια του ρεαλιστικού που πλέον δεν ξεχωρίζεις αν πρόκειται για μυθοπλασία ή για πραγματικότητα.

Η Χριστίνα Γιαβάσογλου, μίλησε λοιπόν με την συγγραφέα του φετινού must-read, για τον “Μέντορα” και πολλά ακόμη…

-Στο βιβλίο έχεις αποφασίσει να ασχοληθείς με μία ιδιαίτερη σχέση, αυτή ανάμεσα στον μέντορα και τον μαθητευόμενο. Τι σε γοήτευσε και σε ενέπνευσε σε αυτό το μοτίβο;

Ίσως δεν υπάρχει τίποτε πιο διεγερτικό από δύο υπέροχα μυαλά που συναντιούνται. Είτε συνεργαστούν, είτε συγκρουστούν θα παράξουν φως. Ο ηλεκτρισμός και η ενέργεια που εκλύεται είναι μοναδική. Για τον μαθητευόμενο ο μέντορας είναι η προσωποποίηση του πιο εξεζητημένου του πόθου, είναι ο στόχος και τα χέρια που κρατούν το θαύμα. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι στο σημείο όπου η κοινή διαδρομή γίνεται αγώνας για την επικράτεια. Εκεί που εισβάλει ο ανταγωνισμός, το προβάδισμα του δεύτερου έναντι του πρώτου.

-Η παραπάνω σχέση παρά την γοητεία της χαρακτηρίζεται από πολύ συγκεκριμένους ψυχολογικούς κανόνες. Κατα τη συγγραφή του βιβλίου χρειάστηκε να συμβουλευθείς κάποιον ειδικό;

Ομολογώ πως όχι. Το είδος αυτής της σχέσης το γνωρίζω καλά. Τους κανόνες τους έχω ακολουθήσει, τους έχω παρακάμψει, τους έχω προδώσει. Δεν μπήκα σε αχαρτογράφητα νερά. Ήμουν σε δική μου θάλασσα. Αυτό αισθάνθηκα από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησα τον Μέντορα.

-Ειρήνη, δώσε μας μια λέξη που έχεις συνδέσει στο μυαλό σου με το “μαύρο” και μία με το “κόκκινο”.

Το μαύρο είναι το σκοτάδι. Το κόκκινο είναι το λάθος. Όλοι κάνουμε λάθη, όλοι ολισθαίνουμε στο σκοτάδι.

-Όλοι μέσα μας κουβαλάμε εκείνο το παιδάκι που υπήρξαμε. Στο βιβλίο η πρωταγωνίστρια είναι το “αγαπημένο παιδί”. Εσύ ποια σχέση έχεις κρατήσει με το παιδάκι που κρύβεις μέσα σου;

Το παιδάκι επικράτησε. Δεν κρύφτηκε και δεν μεγάλωσε ποτέ. Ξέρετε, δεν το λέω για καλό. Είναι κάτι που μου κοστίζει, που μου στοιχίζει ακριβά σε όλα τα επίπεδα. Από τον άκρατο αυθορμητισμό και από το εγωιστικό πείσμα μέχρι τη δική μου «τσιχλόφουσκα». Είναι σκληρό για κάθε παιδί να ζει σε κόσμο ενηλίκων.

-Η γραφή σου σε πολλά σημεία είναι ιδιαίτερα λυρική, ποιητική. Θα μοιραστείς μαζί μας ένα ποίημα που σε έχει “σημαδέψει”;

Ένα μόνο; Αποκλείεται. Όλη η ποίηση του Καβάφη με σημάδεψε, με συγκλόνισε, έγραψε μέσα μου. Ύστερα γνώρισα την αρχαία τραγωδία. Τα χορικά που τόσο λάτρεψα. Μέχρι τώρα, στα τόσα βιβλία που διάβασα, τίποτε δεν τα πλησίασε σε ομορφιά. Για μένα είναι τα ευαγγέλια της λογοτεχνίας.

-Κλείνοντας το βιβλίο, τι θα ήθελες να κρατήσει περισσότερο ο αναγνώστης, πέραν από το ανατρεπτικό αναγνωστικό ταξίδι που μας χάρισες;

Την στιγμή που ολοκληρώνω ένα έργο και το παραδίδω δεν μου ανήκει πια. Ανήκει αποκλειστικά και μόνο στον αναγνώστη που το διαβάζει. Δεν επιθυμώ τίποτα περισσότερο ή λιγότερο από εκείνο που επιθυμεί ο ίδιος ο αναγνώστης. Γίνομαι ό,τι επιλέγει εκείνος να γίνω. Για μένα τις περισσότερες «ζωές» δεν μου τις δίνουν μόνον τα ίδια τα βιβλία, αλλά τα χέρια που τα κρατούν.

-Ήσουν από τους ανθρώπους που είδαν από κοντά και τα δύο κύματα της πανδημίας στην δουλειά σου ως υγειονομικός. Πώς σε επηρέασε αυτό το βίωμα; Πώς ήταν η εμπειρία να είσαι κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή;

Ήταν κάτι παραπάνω από δύσκολο. Τα αποτελέσματα της εξάντλησης -σωματικής και ψυχικής- τα βλέπουμε τώρα. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κανείς δεν βγήκε αλώβητος από όλο αυτό. Όσον αφορά την συγγραφή, δεν εγκατέλειψα στιγμή. Γυρνούσα από διπλοβάρδια και έγραφα. Ο οργανισμός μου κατέρρευσε και τώρα μου στέλνει τον λογαριασμό.

-Πόσο εύκολα αποχωρίζεσαι τους ήρωές σου μετά το τέλος ενός βιβλίου σου;

Ο αποχωρισμός είναι πάντοτε επώδυνος και βαθιά ενοχικός. Κυριαρχεί η αίσθηση ότι χρωστάω ακόμη κάτι. Κάτι που δεν κατάφερα να δώσω. Είναι η στιγμή που το αίσθημα του ανικανοποίητου γιγαντώνεται σε επικίνδυνο και κάποιες φορές παράλογο βαθμό.

-Ο “μέντορας” στα δικά μου μάτια ως αναγνώστης θα μπορούσε να γίνει μία υπέροχη ταινία. Είναι ένα από τα όνειρά σου;

Είναι υπέροχο να βλέπεις τη δουλειά σου να εμπνέει άλλους δημιουργούς. Σίγουρα είναι κάτι που θα με γέμιζε χαρά και συγκίνηση. Ωστόσο δεν είναι πρωταρχικός στόχος για μένα. Αν μπορούσα να ονειρευτώ το παραπέρα… αυτό δεν θα ήταν άλλο από μια δυναμική επανεμφάνιση της λογοτεχνίας μας στο εξωτερικό. Δεν θα το ευχόμουν αν δεν ήξερα ότι μας αξίζει πραγματικά. Η απομόνωση μας είναι θλιβερή. Το κράτος κάποια στιγμή πρέπει να ξεκινήσει να υπάρχει!

-Τι να περιμένουμε μελλοντικά στην συγγραφή από την Ειρήνη Βαρδάκη;

Εξέλιξη. Το μεγαλύτερο στοίχημα.

Ευχαριστώ από καρδιάς…

Συνέντευξη/Επιμέλεια: Χριστίνα Γιαβάσογλου