Ένα ταξίδι στην Ήπειρο είναι όλες τις εποχές μια πολύ καλή ιδέα. Ειδικά όμως την περίοδο των Χριστουγέννων, το τοπίο μοιάζει βγαλμένο από καρτ-ποστάλ. Ορεινοί όγκοι, εύφορες πεδιάδες, κοιλάδες και φαράγγια, αναμένουν τους επισκέπτες να ξετυλίξουν τα μυστικά τους. Η Ήπειρος καταλαμβάνει 9.223 τ. χλμ. και βρίσκεται στο πιο ορεινό σημείο της βορειοδυτικής Ελλάδας, ανάμεσα στην Πίνδο και το Ιόνιο πέλαγος. Αποτελείται από τους νομούς Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων και Πρέβεζας. Σε αυτό το ταξίδι εξερευνήσαμε ένα μέρος του νομού Ιωαννίνων.

Ιωάννινα

Τα Ιωάννινα είναι ο μεγαλύτερος νομός και πρωτεύουσα της Ηπείρου, και μία από τις ομορφότερες πόλεις της Ελλάδας. Μακραίωνη ιστορία, παράδοση και τέχνη, περιδιαβαίνουν χέρι-χέρι τα δρομάκια μέσα στο κάστρο και τις γειτονιές. Η παραλίμνια πόλη είναι γεμάτη αξιοθέατα και ιστορικά μνημεία. Τα δεκάδες καταστήματα και το πλήθος φοιτητών, ντόπιων και επισκεπτών, συνθέτουν ένα πολύχρωμο κράμα με φόντο τη μαγευτική λίμνη Παμβώτιδα. 

Η Παμβώτιδα ή Λίμνη των Ιωαννίνων, είναι από τις αρχαιότερες παγκοσμίως. Η πολυθρύλητη λίμνη φιλοξενεί διάφορα είδη αμφιβίων, ερπετών, πουλιών, ψαριών και θηλαστικών. Η έκτασή της φτάνει τα 24 τ. χλμ. και, όπως λέει το όνομά της, είναι ‘’αυτή που τρέφει τους πάντες‘’. Τα βουνά που την περιβάλλουν και καθρεφτίζονται στα νερά της, οι πυκνοφυτεμένες όχθες της, το νησάκι, και η πρωινή πάχνη που την καλύπτει, δημιουργούν ένα ονειρικό σκηνικό. Οι βόλτες δίπλα στη λίμνη γαληνεύουν την ψυχή. Στα Γιάννενα θα χορτάσεις εξαίσιο φαγητό και την αυθεντική ελληνική φιλοξενία στο μεγαλείο της. Χαμογελαστοί άνθρωποι  -απόλυτα εξοικειωμένοι με τα ετερόκλητα πλήθη που επισκέπτονται την πόλη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους- ρωτούν ‘’Από πού είστε παιδιά;‘’, και ξεκινά αμέσως η συζήτηση. 

Τα Ιωάννινα είναι γιορτή για όλες τις αισθήσεις, και η γεύση είναι σίγουρα μία από αυτές. Αν η γεύση είναι μνήμη, τότε όποιος γεύτηκε τις ντόπιες σπεσιαλιτέ, τις θυμάται για πάντα. Τα κρεατικά από ζώα άγριας βοσκής έχουν την τιμητική τους, μοναδικά τυριά, βότανα, ζουμερά φρούτα και λαχανικά, χέλια και πέστροφες, υπέροχο κρασί και τσίπουρο. Οι γιαννιώτικες πίτες, η μπουγάτσα, ο μπακλαβάς και τα γλυκά του κουταλιού, προσφέρουν ασύγκριτες γευστικές συγκινήσεις.

Τα Ιωάννινα είναι μια πόλη που χαίρεσαι να την περπατάς. Πλακόστρωτα δρομάκια, πετρόχτιστες οικίες, γραφικές γειτονιές. Η ιστορική πόλη των τεχνών, των γραμμάτων, των θρύλων και βέβαια των ασημουργών. Σταυροδρόμι πολιτισμών και θρησκειών, η πόλη στην οποία συνυπήρξε το χριστιανικό, το ισλαμικό και το εβραϊκό στοιχείο. Αυτή η πολυπολιτισμικότητα είναι εμφανής στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στην αρχιτεκτονική, στις γεύσεις. Οι εμπορικοί της δρόμοι και οι αμέτρητες επιλογές ειδών και καταστημάτων, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από κάποια άλλη μεγαλούπολη. Το Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, θεωρείται από τα καλύτερα της χώρας, παρέχοντας υψηλό επίπεδο σπουδών και φοιτητικής ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι όσοι σπούδασαν στα Ιωάννινα, επιστρέφουν με κάθε ευκαιρία.

Το Βυζαντινό Κάστρο, χτισμένο το 528 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, προσφέρει μια ατμοσφαιρική περιήγηση στην ιστορία. Την εποχή του Αλή Πασά, ήταν το μεγαλύτερο διοικητικό κέντρο της Ελλάδας. Το Ίτς Καλέ, η νοτιοανατολική ακρόπολη μέσα στο κάστρο, αποτελεί ένα πολιτιστικό πάρκο μουσείων, συλλογών και αξιοθέατων. Ανάμεσά τους, το Βυζαντινό Μουσείο, το Μουσείο Αργυροτεχνίας, το Φετιχέ Τζαμί, και ο τάφος του Αλή Πασά. Για τους ιστοριοδίφες και τους λάτρεις της τέχνης, τα Ιωάννινα έχουν πολλά ακόμα να προσφέρουν, όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλου Βρέλλη, το Δημοτικό ΕθνογραφικόΜουσείο, το Λαογραφικό Μουσείο ‘’Κώστας Φρόντζος‘’ και η Δημοτική Πινακοθήκη.

Το χαρακτηριστικό Ρολόι, είναι σημείο συνάντησης και σήμα κατατεθέν της πόλης για περισσότερο από έναν αιώνα. Κατασκευάστηκε το 1905 από τον Γιαννιώτη αρχιτέκτονα Περικλή Μελίρρυτο, κατά παραγγελία του Οσμάν Πασά του Κούρδου, με την ευκαιρία των Ιωβηλαίων του Σουλτάνου Αβδούλ Χαμήτ Β’, επί τουρκοκρατίας. Το ρολόι αναστηλώθηκε και μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση το 1925, ύστερα από καταστροφές που υπέστη. Σήμερα, είναι χαρακτηρισμένο ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο.

Η τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας αποτελεί τεράστια παράδοση και πολιτιστική κληρονομιά των Ιωαννίνων και της ευρύτερης περιοχής. Τον 17ο και 18ο αιώνα ήταν η βασική πηγή πλούτου. Το ασήμι δουλεύεται από την εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και τα κομψοτεχνήματα εξάγονται, κάνοντας τα Γιάννενα και τις γύρω περιοχές της Ηπείρου, ξακουστές σε όλο τον κόσμο. Οι τεχνίτες δημιουργούσαν αριστουργήματα όπως κοσμήματα, περίτεχνες πόρπες, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, εργαλεία και όπλα. Η παραδοσιακή τεχνογνωσία διατηρείται αναλλοίωτη ως σήμερα, καθώς περνά από γενιά σε γενιά. Η μεταμορφωτική δύναμη της φωτιάς, οι τεχνικές μορφοποίησης, τα χέρια και το μεράκι των δημιουργών, δίνουν ζωή στα μέταλλα.

Στη βορειοδυτική παρυφή της λίμνης Παμβώτιδας, βρίσκεται το Σπήλαιο Περάματος. Έχει έκταση 14.800 τ.μ., από τα οποία τα 1.100 μ. είναι επισκέψιμα. Το εντυπωσιακό σπήλαιο δημιουργήθηκε πριν από 1.500.000 χρόνια, στο εσωτερικό του λόφου Γκορίτσα. Αποτελείται από ποικιλόμορφους σταλακτίτες, σταλαγμίτες και ελικτίτες. Στο σπήλαιο βρέθηκαν επίσης και απολιθωμένα οστά και δόντια της αρκούδας των σπηλαίων.

Το Αρχαίο Θέατρο Δωδώνης, βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Τόμαρος, σε υψόμετρο 600 μ., 22 χλμ. νότια των Ιωαννίνων. Η Αρχαία Δωδώνη ήταν γνωστό μαντείο της αρχαιότητας και λατρευτικό κέντρο του Δία και της Διώνης. Το θέατρο χτίστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ., επί βασιλείας Πύρρου, με χωρητικότητα 18.000 ατόμων, και είναι από τα καλύτερα σωζόμενα αρχαία ελληνικά θέατρα.

Το Νησί των Ιωαννίνων

Από την άκρη του κάστρου αναχωρούν συνεχώς καραβάκια για το Νησί. Το Νησί χωρίς όνομα είναι ένα από τα μόλις δύο κατοικημένα νησιά λίμνης στην Ελλάδα. Η δεκάλεπτη διαδρομή οδηγεί στη Νήσο των Ιωαννίνων, όπου σήμερα κατοικούν περίπου 100 οικογένειες. Ο παραδοσιακός οικισμός με τα ηπειρώτικης αρχιτεκτονικής σπίτια, προσφέρει μια αξέχαστη βόλτα στο χρόνο. Εδώ, βρίσκεται το Μουσείο του Αλή Πασά και της Επαναστατικής Περιόδου, το οποίο στεγάζεται σ’ ένα κελί της Μονής του Αγίου Παντελεήμονα. Στο μουσείο, οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν πολυάριθμα έργα τέχνης, ηπειρώτικης ασημουργίας, παραδοσιακές φορεσιές της Ηπείρου, αναπαράσταση χειμωνιάτικου οντά, αναπαράσταση του πνιγμού της Κυρά-Φροσύνης, έργα ζωγραφικής και λιθογραφίες. Σε μία από τις αίθουσες του μουσείου, στις 24 Ιανουαρίου 1822, ο Αλή Πασάς δέχθηκε θανάσιμο πυροβολισμό, ύστερα από συμπλοκή με τους στρατιώτες του Κιοσέ Μεχμέτ. Στο Νησί υπάρχουν συνολικά οχτώ βυζαντινά μοναστήρια. Οι κάτοικοι του νησιού, υποδέχονται καθημερινά τους πολυάριθμους επισκέπτες του, με θέρμη και κεράσματα χειροποίητων σιροπιαστών γλυκών και ηδύποτων. Είναι πραγματικά αδύνατο να αντισταθείς και να μην ψωνίσεις!

Ζαγοροχώρια

Τα Ζαγοροχώρια είναι 46 οικισμοί που βρίσκονται διάσπαρτοι στην περιοχή Ζαγόρι, στους πρόποδες της Πίνδου. Πρόκειται για περιοχές απαράμιλλου φυσικού κάλλους, με χιονοσκέπαστα βουνά, ποτάμια, φαράγγια, τοξωτά γεφύρια, πέτρινα σπίτια, μοναστήρια και εκκλησίες. Τα πεζοπορικά μονοπάτια κόβουν την ανάσα. Οι ποταμοί είναι ιδανικοί για κανόε-καγιάκ και ράφτινγκ. Το κάθε ένα από τα Ζαγοροχώρια, ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη ομορφιά του. Ενδεικτικά αναφέρονται, η Βίτσα, το Μονοδένδρι, η Αρίστη, το μικρό και το μεγάλο Πάπιγκο, το Τσεπέλοβο, οι Κήποι, το Ελατοχώρι. Τα κτίσματα των οικισμών είναι από γκριζογάλανη πέτρα, χαρακτηριστική της περιοχής, κάνοντας τα χωριά να δείχνουν απόλυτα εναρμονισμένα με τους χρωματισμούς του τοπίου. Έχουν ξύλινο σκελετό, και στέγες λόγω των κλιματικών συνθηκών. Στο Μονοδένδρι, το πέτρινο καλντερίμι οδηγεί στο εγκαταλελειμμένο μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής, χτισμένο στην άκρη ενός βράχου. Αυτό το σημείο, προσφέρει μοναδική θέα στο επιβλητικό φαράγγι του Βίκου.

Το ξακουστό φαράγγι του Βίκου, είναι το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου σε αναλογία με το πλάτος του, κατέχοντας μία θέση στο βιβλίο ρεκόρ Guinness. Έχει μήκος περίπου 11 χλμ. και αποτελεί τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Βίκου-Αώου. Η απαγόρευση στην περιοχή οποιασδήποτε ανθρώπινης παρέμβασης, όπως η κτηνοτροφία και η υλοτομία, συνέβαλε στην απρόσκοπτη ανάπτυξη ενός σπάνιου οικοσυστήματος χλωρίδας και πανίδας, προσφέροντας καταφύγιο σε απειλούμενα είδη όπως η αρκούδα και το ζαρκάδι.

Το φαράγγι διασχίζει ο Βοϊδομάτης, παραπόταμος του Αώου, με τα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά του. Κατά μήκος του ποταμού, εκτείνεται ο Εθνικός Δρυμός και συναντώνται μερικά από τα ομορφότερα ηπειρώτικα γεφύρια, όπως το γεφύρι της Αρίστης και της Κλειδωνιάς.

Τα διάσημα Μεγάλο και Μικρό Πάπιγκο, με υψόμετρο ως τα 1.040 μ., διαθέτουν από τους ομορφότερους παραδοσιακούς οικισμούς στην Ελλάδα. Οι βόλτες στα πέτρινα καλντερίμια, τα χρώματα του σούρουπου που αντανακλούν στα χιονισμένα βουνά, οι μυρωδιές από τα τζάκια που καπνίζουν, ο ήχος των νερών, και η ευγένεια των ανθρώπων, θα σε κάνουν να νιώσεις σαν πρωταγωνιστής σε παραμύθι. Μεταξύ των δύο οικισμών, βρίσκονται οι Οβίρες Ρογκοβού, μικρές λίμνες που σχηματίζονται ανάμεσα σε πλάκες από σχιστόλιθο, στο σημείο που καταλήγει το ρέμα Ρογκοβού. Η πυκνή βλάστηση της περιοχής σε συνδυασμό με το υδάτινο στοιχείο έχουν δημιουργήσει ένα μαγευτικό φυσικό τοπίο.

Μέτσοβο

Το συγκλονιστικό Μέτσοβο είναι χτισμένο αμφιθεατρικά στις πλαγιές της Πίνδου, σε υψόμετρο 1.160 μ. Η επιβλητική του ατμόσφαιρα, καθιστά το Μέτσοβο έναν από τους πιο δημοφιλής χειμερινούς προορισμούς. Απόλαυσε την περιπλάνηση στον οικισμό με τα πετρόχτιστα αρχοντικά και τα ξύλινα χαγιάτια, τα μαγαζιά με τα παραδοσιακά προϊόντα, τα ξυλόγλυπτα και τα υφαντά, τα χιονισμένα έλατα που αγκαλιάζουν το τοπίο, τα σύννεφα που φιλούν τα βουνά. Γεύσου τα φημισμένα κρασιά που προσφέρουν οι ορεινοί αμπελώνες,και τα περιζήτητα τυριά όπως το μετσοβόνε και η μετσοβέλλα. Επισκέψου την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ για να θαυμάσεις τη μόνιμη έκθεση αντιπροσωπευτικών έργων, των σημαντικότερων Ελλήνων ζωγράφων του 19ουκαι 20ου αιώνα. Τα χιονοδρομικά κέντρα Πολιτσιές, Καρακόλι και Ανήλιο, αναμένουν τους λάτρεις του σκι να ολοκληρώσουν με τον καλύτερο τρόπο τη χειμερινή τους απόδραση.

Κόνιτσα

Στη βόρεια ακρογωνιά της Ηπείρου, βρίσκεται η Κόνιτσα η κωμόπολη των εναλλακτικών σπορ. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά, στην πλαγιά του βουνού Τραπεζίτσα και η πεδιάδα της είναι το σημείο συνάντησης των ποταμών Βοϊδομάτη, Αώου και Σαραντάπορου. Στην Άνω Κόνιτσα βρίσκεται το πατρικό σπίτι-μουσείο του Άγιου Παϊσίου, εκεί όπου πέρασε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Γνωστή για τις αμέτρητες φυσικές ομορφιές της και τις ευκαιρίες για υπαίθριες δραστηριότητες, κάθε εποχή. Στην είσοδο της πόλης, τους επισκέπτες υποδέχεται η μεγάλη μονότοξη γέφυρα του ποτάμου Αώου.

Βίκυ Μενεγάκη