Η ανάγνωση των έργων του Λάβκραφτ δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πρέπει να το πάρεις απόφαση ότι θα έχεις εφιάλτες. Αντίστοιχους με αυτούς των βασανισμένων πρωταγωνιστών του, αλλά και του ίδιου του συγγραφέα στην ταραγμένη ζωή του. Στη «Σκιά πέρα από τον χρόνο», ένας καθηγητής πανεπιστημίου ζει έναν τέτοιο εφιάλτη. Οχι μόνο στον ύπνο του
Από τους μεγαλύτερους συγγραφείς στην ιστορία της λογοτεχνίας τρόμου, ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ δημιούργησε ένα μοναδικό σύμπαν από αλλόκοτα τέρατα, φανταστικά πλάσματα, πολλαπλές διαστάσεις, ανατριχιαστικές καταστάσεις και απαγορευμένα βιβλία (το «Νεκρονομικόν» μνημονεύεται για ακόμη μια φορά). Συχνά στα έργα του, που εντάσσονται στη «Μυθολογία Κθούλου», ανυποψίαστοι και αθώοι άνθρωποι γίνονται έρμαιο υπερφυσικών και ανεξήγητων δυνάμεων που διαφεντεύουν τον κόσμο από τα βάθη του παρελθόντος. Όταν κάποιος ή κάτι διαταράξει την εύθραυστη αδράνειά τους, επιστρέφουν και σκορπούν τον τρόμο στοιχειώνοντας τα ανθρώπινα μυαλά που αδυνατούν να αντιληφθούν τη σκληρή πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα της ύπαρξης.
Πολλές φορές, ωστόσο, όλα αυτά συμβαίνουν μόνο στο ανθρώπινο μυαλό. Αλλά μπορεί και όχι. «Συνέχισα να καταγράφω τα όνειρά μου… Όνειρα που έμοιαζαν τόσο με αναμνήσεις… Που γίνονταν ολοένα πιο ζωηρά και πιο αληθοφανή. Μετά από λίγον καιρό άρχισα να βλέπω ζωντανά όντα» αφηγείται ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Μισκατόνικ του Αρκαμ, Ναθάνιελ Πίζλι.
Η «Σκιά πέρα από τον χρόνο», η τελευταία μακροσκελής ιστορία του Αμερικανού συγγραφέα, γραμμένη την περίοδο 1934-1935, συνδυάζει όλα αυτά τα βασικά συστατικά της επιτυχημένης συνταγής της λαβκραφτικής μανιέρας. Και η εκδοχή της σε κόμικς από τον I.N.J. Culbard (εκδόσεις Αίολος, μετάφραση: Θωμάς Μαστακούρης) επιχειρεί με αρκετά επιτυχημένο τρόπο να τα προσαρμόσει όλα σε μια πιο αφαιρετική μορφή ως προς τον λόγο, αλλά ιδιαιτέρως πλούσια ως προς την εικονοποίηση. Κεντρικό θέμα της «Σκιάς» είναι η προσπάθεια του καθηγητή να λύσει το μυστήριο της πενταετούς αμνησίας του και να βρει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που τον βασανίζουν. Τι απ’ όσα θυμάται συνέβη στην πραγματικότητα και τι στη φαντασία του; Γιατί επέλεξαν αυτόν οι σκοτεινές δυνάμεις; Τι σκοπούς έχουν; Ποια η δυνατότητά του να παρέμβει και να αλλάξει τη ροή των γεγονότων;
Στην αγωνιώδη έρευνά του θα έρθει αντιμέτωπος με αρχαίες οντότητες που εξουσιάζουν τον κόσμο (και το ανθρώπινο μυαλό) και θα βυθιστεί όλο και πιο βαθιά στην άβυσσο μιας απαγορευμένης γνώσης που είναι χρησιμότερο να αγνοεί κάποιος αν επιθυμεί να διατηρεί τα λογικά του. Ο Culbard, βραβευμένος στο παρελθόν με British Fantasy Award για ακόμη ένα έργο του Λάβκραφτ, τα «Βουνά της Τρέλας», και συνεργάτης μεγάλων εταιρειών όπως η DC, η Dark Horse και η Self Made Hero, κάνει φιλότιμες προσπάθειες να μεταφέρει στα σχέδιά του λίγη, έστω, από την αίσθηση της ανάγνωσης του πρωτοτύπου. Αν και κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο, ο Culbard τα καταφέρνει, τουλάχιστον σε δύο τομείς: στην απόδοση της μορφής των αποκρουστικών τεράτων και στην καταγραφή της άθλιας ψυχολογικής κατάστασης του σοκαρισμένου καθηγητή Πίζλι, που βρίσκεται παγιδευμένος ανάμεσα σε δυνάμεις που δεν μπορεί ούτε κατ’ ελάχιστο να ελέγξει. Κατά τα άλλα, «Η Σκιά πέρα από τον χρόνο» σε κόμικς δεν δείχνει ότι έχει να προσφέρει και πολλά στους φανατικούς και πιστούς αναγνώστες του Λάβκραφτ. Μπορεί όμως να παρακινήσει κάποιους άλλους να ασχοληθούν περαιτέρω με το έργο του και να βυθιστούν σε φανταστικούς τρομακτικούς κόσμους πέρα από κάθε λογική. Και, επιπλέον, να προκαλέσει στον αναγνώστη ανατριχίλες, να τον αναγκάσει να ανάψει όλα τα φώτα, να κοιταχτεί στον καθρέφτη, να αναρωτηθεί για την προέλευση των ονείρων του και να αναθεωρήσει τον εγωκεντρισμό και τον ναρκισσισμό του.
