Συνομιλούμε με την Μαρία Δάτσικα.
Σύντομο Βιογραφικό:
Η Μαρία Δάτσικα σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών και μετεκπαιδεύτηκε στη Γαλλία στο Οικονομικό Δίκαιο. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα ως νομική σύμβουλος επιχειρήσεων. Toν Οκτώβριο του 2022 εκδόθηκε και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ιωλκός, η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Εικόνες ψυχής [Πρώτο πλάνο]». Ποιήματά της έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και ιστότοπους για την τέχνη και την ποίηση.
Συνέντευξη:
Εκδόσεις Ιωλκός, «Εικόνες ψυχής [Πρώτο πλάνο]». Η πρώτη σας ποιητική συλλογή. Πείτε μας πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Η έκδοση της πρώτης μου ποιητικής συλλογής «Εικόνες ψυχής [Πρώτο πλάνο]» από τις εκδόσεις Ιωλκός, τον Οκτώβριο του 2022, προέκυψε από την ανάγκη μου να εκδώσω τα ποιήματα που έγραφα εντατικά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, δηλαδή ένα με δύο περίπου χρόνια, πριν από την έκδοσή τους. Τα ποιήματα της συλλογής γράφτηκαν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με αυτόματη γραφή, και συνιστούν καταγραφή σκέψεων και συναισθημάτων που ξεχείλιζαν αναζητώντας επιτακτικά την θέση τους στο χαρτί. Αναζητώντας εκδοτική στέγη, οι εκδόσεις Ιωλκός, αγκάλιασαν, από την πρώτη στιγμή, τα ποιήματά μου, γεγονός που με τίμησε και με χαροποίησε ιδιαίτερα, καθώς μου δόθηκε η ευκαιρία να συνεργαστώ μ’ έναν αξιόλογο εκδοτικό οίκο με μακρόχρονη πορεία και σημαντική παρουσία στον χώρο της λογοτεχνίας και της ποίησης ειδικότερα, αναδεικνύοντας γνήσιες ελληνικές ποιητικές φωνές και στηρίζοντας την πολυφωνία στον χώρο της ποίησης. Δράττομαι της ευκαιρίας, λοιπόν, και θα ήθελα να ευχαριστήσω και από το βήμα αυτό, όλη τη δημιουργική ομάδα των εκδόσεων Ιωλκός και τον εκδότη μου Κωνσταντίνο Ι. Κορίδη, για την εμπιστοσύνη, την άψογη συνεργασία, την στήριξη στο πρώτο μου εγχείρημα και το άψογο εκδοτικό αποτέλεσμα.
Πώς συνδέεται η επαγγελματική σας ιδιότητα με την συγγραφή;
Ευχαριστώ για το ερώτημα αυτό. Είναι ένα θέμα που με έχει απασχολήσει και θα ήθελα να μοιραστώ τις σκέψειςμου πάνω στο θέμα της σύνδεσης μεταξύ του δικαίου και της ποίησης. Είναι γεγονός ότι πολλοί ποιητές, ξένοι ποιητές, Έλληνες ποιητές και Ελληνίδες ποιήτριες όπως οι Διονύσιος Σολωμός, Οδυσσέας Ελύτης, Γιώργος Σεφέρης, Μαρία Πολυδούρη, Μαρία Λαϊνά κ.ά.,σπούδασαν νομικά ή και ασχολήθηκαν με τα νομικά. Το δίκαιο και η ποίηση εκ πρώτης όψεως φαίνονται διαμετρικά αντίθετοι κλάδοι του ανθρώπινου πνεύματος, καθόσον, κατά βάση, το δίκαιο στηρίζεται στον ορθό λόγο, στη λογική, ενώ η ποίηση στη φαντασία και στο συναίσθημα. Παρ’ όλα αυτά, παρουσιάζουν πολλά κοινά στοιχεία και χάριν συντομίας θα περιοριστώ στα ακόλουθα: Το δίκαιο μέσω των δικαιικών κανόνων και του νομικού συστήματος,επιδιώκει να ρυθμίσει τη ζωή των ανθρώπων και να προσφέρει λύσεις στα διάφορα προβλήματα που ανακύπτουν μέσα στην κοινωνία. Αντιστοίχως, η ποίηση, με μοναδικό εργαλείο τη γλώσσα, επεμβαίνει στην καθημερινότητα και, μεταξύ άλλων, επιχειρεί να διορθώσει τις αδικίες και τα κακώς κείμενα του κόσμου μας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, ότι σε πολλούς ποιητέςείναι διάχυτη η ιδέα της δικαιοσύνης, καθώς και άλλες αρχές, όπως της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της ισότητας, των κοινωνικών δικαιωμάτων, της ισότητας μεταξύ των φύλων. Ο ποιητής οφείλει να εκφράσει, μέσω της γλώσσας και της τέχνης του, την ανθρώπινη κατάσταση με όλο τον πόνο και τις αδικίες που ενίοτε τη χαρακτηρίζουν, όπως χαρακτηριστικά αποτυπώνεται στο ποίημα «Σε σκοτεινούς καιρούς» (1937) του Bertolt Brecht (Μπέρτολτ Μπρεχτ). Επίσης, τα νομικά κείμενα (Συντάγματα, νόμοι, συμβάσεις,δικόγραφα, δικαστικές αποφάσεις) όπως και τα ποιητικά κείμενα, είναι ανοιχτά σε ερμηνείες από τον εκάστοτε αναγνώστη. Συνοψίζοντας, πιστεύω ότι το δίκαιο και η ποίηση συνδέονται ακριβώς στο σημείο όπου αναζητούν την καλύτερη μορφή δικαιοσύνης για τον κόσμο και στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρω τονστίχο του Βρετανού ποιητή Percy Bysshe Shelley «Poets are the unacknowledged legislators of the world» (Οι ποιητές είναι οι μη αναγνωρισμένοι νομοθέτες του κόσμου).
Τι σημαίνει ποίηση για εσάς;
Για μένα ποίηση σημαίνει ανύψωση της πραγματικότητας στο επίπεδο της ιδέας, έκφραση συναισθήματος, ονείρου, οράματος, προσδοκιών, φόβων, απογοητεύσεων και ελπίδας, παραμυθία, ομορφιά, τρόπος ζωής.
Σχεδιάζετε να εκδώσετε κάποια άλλη συλλογή;
Ναι, έχω ολοκληρώσει την συγγραφή των ποιημάτων που θα απαρτίζουν την δεύτερη ποιητική μου συλλογή(«Εικόνες ψυχής [Δεύτερο πλάνο]»), η οποία συνδέεται, κατά κάποιον τρόπο, με την πρώτη, αποτελώνταςσυνέχειά της και η οποία προσδοκώ να εκδοθεί εντός του επόμενου έτους.
Πότε γράψατε το πρώτο σας ποίημα;
Το πρώτο μου ποίημα το έγραψα όταν ήμουν στο Γυμνάσιο. Το έγραψα πάνω σε μια σελίδα εκπαιδευτικού βιβλίου, όπως και τα υπόλοιπα που έγραφα κατά καιρούς και στην γαλλική γλώσσα την οποία καιλάτρευα. Δεν θυμάμαι τους στίχους του ποιήματος, θυμάμαι όμως ότι στιγμιαία είχα εντυπωσιαστεί από το γεγονός και την μαγεία της σύνθεσης των λέξεων, αλλά δεν του είχα δώσει και κάποια ιδιαίτερη σημασία. Τώραβέβαια που το σκέφτομαι, μακάρι να μπορούσα να βρω αυτό το βιβλίο καθώς και όλα τα άλλα στις σελίδες των οποίων υπήρχαν σκόρπια στιχάκια μου. Έχω μεγάλη περιέργεια και γνήσιο ενδιαφέρον, ταυτόχρονα, να γνωρίσω το ποιητικό σύμπαν εκείνης της περιόδου.
Από που αντλείτε έμπνευση;
Αντλώ έμπνευση από πρόσωπα, από βιώματα και καταστάσεις της ζωής – ευχάριστες και δυσάρεστες- από ήχους, από μυρωδιές, από άλλα ποιήματα, από την επαφή μου με δημιουργούς που θαυμάζω και εκτιμώ, από πράγματα απλά και καθημερινά. Για να σας αναφέρω ένα παράδειγμα, όνομα κρασιού που υπήρχε σε γιορτινό τραπέζι, αποτέλεσε έμπνευση για εμένα, για να γράψω ένα ποίημα -το οποίο συμπεριλαμβάνεται στην πρώτη μου ποιητική συλλογή- πλάθοντας έναν χαρακτήρα, ένα πρόσωπο με το όνομα ΚΑΝΕΝΑΣ.
Πιστεύετε ότι η νέα γενιά ενδιαφέρεται για την ποίηση;
Πιστεύω ότι η νέα γενιά ενδιαφέρεται για την ποίηση, καθώς θεωρώ ότι αρχίζει να αντιλαμβάνεται -περισσότερο από ποτέ- ότι η ποίηση δεν είναι κάποιο ελιτίστικο ενδιαφέρον ή χόμπι, στο οποίο έχουν πρόσβαση μόνο λίγοι και εκλεκτοί, ούτε ακαταλαβίστικοι στίχοι αλλά κατανοητοί, ταυτόχρονα,σε ομότεχνους της ίδιας ή παρόμοιας ποιητικής έκφρασης και τεχνικής, αλλά ότι η ποίηση είναι τέχνη έκφρασης συλλογικού συναισθήματος και συλλογικού ασυνειδήτου, μέσο έκφρασης και διάδοσης ιδεών, αρχών και αξιών, μοίρασμα εμπειριών, προβληματισμών και ανησυχιών, άρρηκτα συνδεδεμένων με την ανθρώπινη φύση, την ανθρώπινη ύπαρξη και την κοινωνία. Η ποίηση είναι μια μοναχική ασχολία για τον δημιουργό αλλά η λειτουργία της είναι σαφώς συλλογική.
Η χρήση της τεχνολογίας πώς επηρεάζει την ποίηση και τις τέχνες γενικότερα;
Θεωρώ ότι η χρήση της τεχνολογίας συνιστά στις μέρες μας ένα σημαντικό εργαλείο για την προώθηση της τέχνης και της ποίησης ειδικότερα, καθώς προσφέρει πιο εύκολη πρόσβαση σε περιεχόμενο για έργα τέχνης, σε ψηφοποιημένα έργα και ποιητικά κείμενα.
Μοιραστείτε μαζί μας τον αγαπημένο σας στίχο.
«Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος». Είναι στίχος από το ποίημα της Κατερίνας Γώγου με τίτλο «Θα’ ρθεί καιρός».
